دعوای تبانی و فساد در خرید و فروش معاملات دولتی

عنصر مادی تنها شامل رفتاری که از مرتک سر می زند نیست بلکه دارای شرایط و ارکانی است که بدون تحقق کامل آن عنصر مادی به وجود نمی آید . این اجزا شامل رفتار فیزیکی( شامل گفتار یا کردار مجرمانه ای می شود که در فعل ما نمود و ظهور می یابد)، شرایط و اوضاع و احوال (شامل شرایط مربوط به مرتکب عمل مجرمانه، مجنی علیه که در واقع به عنوان قربانی عمل مجرمانه تلقی می شود و موضوع جرم می باشد) در نهایت نتیجه عمل مجرمانه که از سوی مقنن مشخص شده است.

رفتار فیزیکی شامل رفتاری است که از سوی افراد نمود و ظهور پیدا می کند. و با توجه به نوع جرم به صورت فعل یا ترک فعل صورت می پذیرد (جرایم علیه اموال و مالکیت، دکتر میر صادقی )تبانی در معاملات دولتی با فعل مثبت ارتکاب می یابد.(جزا اختصاصی، عظیم زاده، صفحه 18) در ماده واحده منظور از رفتار فیزیکی، رفتار شخص یا اشخاصی است که در مناقصه یا مزایده دخالت داشته و یا با علم و تبانی معاونت یا مشارکت در مناقصه یا مزایده کنند.(ماده واحده قانون مجازات تبانی در معاملات دولتی )

مرتکب این جرم شامل مستخدمین دولت یا شرکتها و یا مؤسسات مزبور یا شهرداریها و همچنین کسانی که به نحوی از انحاء از طرف دولت یا شرکتها و یا مؤسسات‌ فوق در انجام معامله یا مناقصه یا مزایده دخالت داشته باشند، می شود. (قانون مجازات تبانی در معاملات دولتی) و زیان دیده از این جرم دولت می باشد. موضوع جرم هم تبانی در معاملات یا مناقصات یا مزایده¬های دولتی می باشد. نتیجه در واقع حاصل از رفتار متهم است و باید با رفتار متهم رابطه علیت داشته باشد.(جرایم علیه اموال و مالکیت، میرصادقی، صفحه 59). اگر افراد فاقد سمت دولتی با تبانی کارمندان و تنظیم صورت وضعیت های غیر واقعی مازاد بر خدمات واقعی منافعی از دولت کسب کنند و ضرری متوجه دولت شود منطبق با ماده واحده قانون مجازات تبانی در معاملات دولتی قابل تعقیب کیفری هستند.(نظریه مشورتی 7/4964 مورخ 17/12/1390)