دعوای الزام به تحویل ملک معوض

ویژگی هایی که عقد معاوضه دارد به شرح ذیل می باشد:

1. مورد معاوضه ممکن است عین یا منفعت یا حق مالی باشد.( شرح جامع قانون مدنی، دکترفرهاد بیات و شیرین بیات، صفحه 421)

 2. معاوضه عقد لازم و از عقود تملیکی است و برای فسخ این عقد اراده دو طرف دعوا در آن لازم است.

3. تلف مبیع قبل از قبض (یعنی از بین رفتن مورد معامله قبل از تحویل آن) در معاوضه اجرا می شود و برای خریدار حق فسخ ایجاد می کند.

 4. عوضین (آنچه خریدار و فروشنده به هم می دهند.) مشخص و معین هستند.

 5. طرفین قرارداد معوض در دعوای الزام به تحویل ملک معوض: طرف اول معاوض و طرف دوم متعاوض(پذیرنده عوض) نام دارند.

 6. در معاوضه بحث ثمن و مبیع مطرح نیست بلکه مبادله دو شی به عنوان عوض(چیزی در مقابل معوض داده می شود) و معوض(آن چیزی که در ابتدا مورد معاوضه قرار می گیرد) بدون هیچ امتیازی است.( شرح جامع قانون مدنی، دکترفرهاد بیات و شیرین بیات، صفحه 421)

از تفاوت های عقد بیع و معاوضه می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. پاره ای از خیارات (اختیار برهم زدن و فسخ معامله) مانند خیار تاخیر ثمن و خیارحیوان و خیار مجلس (اختیار برهم زدن معامله برای طرفین آن است که تا زمانی که در مجلس انعقاد معامله هستند می توانند آن معامله را فسخ کنند.) ویژه عقد بیع است و درمعاوضه راه ندارد.( دوره مقدماتی حقوق مدنی درس هایی از عقود معین، دکترناصر کاتوزیان،صفحه 4)

خیار تاخیر ثمن: ( اختیاری است که در صورتی برای فروشنده ایجاد می شود که برای تسلیم مبیع و ثمن مدتی معلوم نشده باشد و سه روز از معامله گذشته و نه بایع مبیع(موضوع معامله) را داده و نه مشتری ثمن را (ثمن آنچه خریدار در ازای خرید مال به مالک می دهد.)

خیارحیوان: ( خیار حیوان اختیار فسخ و برهم زدن معامله برای خریدار حیوان است که تا سه بتواند معامله را برهم زند چرا که ممکن است حیوان عارضه یا بیماری داشته باشد که با گذشت مدت معلوم شود.)

 خیار مجلس: (اختیار برهم زدن معامله برای طرفین آن است که تا زمانی که در مجلس انعقاد معامله هستند می توانند آن معامله را فسخ کنند.)

 2. اگر طرفین خواسته باشند که دو چیز را بی هیچ امتیازی با هم مبادله کنند توافق آنان عقد معاوضه است ولی اگر چنین اراده کنند که یکی از دو عوض مبیع و دیگری بهای آن باشد قرارداد مورد نظر بیع است. شرح جامع قانون مدنی، دکترفرهاد بیات و شیرین بیات، صفحه 421)در زمانی که اراده دو طرف به صراحت بیان نشده است ملاک عرفی را می پذیریم که مبادله کالا با پول بیع و مبادله کالا به کالا معوض است.