دﺷﻮار ﺷﺪن اﺟﺮاي ﻗﺮارداد و اﺛﺮ آن

نویسندگان : مجید غمامی و حسین خدادادی 

چکیده :

نظريه دشواري وضعيتي است كه اجراي تعهد قراردادي در نتيجه حوادث غيرقابل پيش بيني و خارج از كنترل، بدون اينكه به لحاظ فيزيكي غيرممكن باشد، از نظر اقتصادي دشوار و پرهزينه مي شود و تعادل و توازن قراردادي مختل مي گردد. در چنين شرايطي، نظريه دشواري براي بازگرداندن تعادل و توازن قراردادي وارد عرصه مي شود. اين مساله در نظام هاي حقوقي مختلف با عناوين متفاوتي چون نظريه عدم پيش بيني و دشواري شديد و غير مترقبه مطرح است. با وجود اين، برخورد نظام هاي حقوقي مختلف در خصوص چنين وضعيتي يكسان نيست. گرچه تمام نظام هاي حقوقي كم و بيش در اين مساله اتفاق نظر دارند كه حكم به لزوم قرارداد در چنين وضعيتي ناعادلانه است و در توجيه آن به مباني مختلفي استناد مي كنند، اما راه حل اين نظام ها و مباني اتخاذ شده متفاوت است. برخي نظام هاي حقوقي با اعطاي معافيت در جهت حل مساله برآمده، راه حل انحلال قرارداد را پذيرفته اند و برخي ديگر مساله تعديل قرارداد را مطرح كرده اند. در اين مقاله تلاش شده است كه با تكيه بر قواعد و اصول حاكم بر قراردادها، بهترين روش برخورد با دشواري اجراي قرارداد كه همانا تعديل قرارداد است، پيشنهاد گردد. در اينجا اين آثار و نيز تعيين بهترين و عادلانه ترين اثر كه با قواعد و اصول قراردادها و مفهوم نظريه دشواري تطابق داشته باشد - كه به نظرمي رسد اثر و نتيجه تعديل است -، بررسي خواهد شد.