ماهیت حقوقی شرکت های وابسته به موسسات عمومی غیر دولتی

سید محمد مهدی غمامی ، کمال کدخدا مرادی ، مهدی فلاحیان

چکیده

با شکل گیری مؤسسات عمومی غیر دولتی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و به رسمیت شناختن آن در سال ۱۳۹۶ به تدریج، اقتضائات حقوقی جدیدی متناظر با آن شکل گرفت که یکی از آنها، شرکت های وابسته به مؤسسات عمومی غیر دولتی بوده است. به طور کلی می توان گفت با توجه به مستحدثه بودن این مسئله و عدم پیشینه تقنینی مشخص، قانون؛ تعیین ماهیت مصرحی نسبت به آن ارائه نداده است. در این نوشتار سعی شده تا به روش توصیفی تحلیلی، با رجوع به منابع حقوق و به طور خاص با تأكيد بر آراء صادره توسط دیوان عدالت اداری به این پرسش اصلی پاسخ داد که شرکت های وابسته به مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی از چه ماهیتی برخوردار می باشند؟». با توجه به عدم کفایت نص قانونی در این موضوع و نیز اختلاف رویه در دیوان عدالت اداری، نظرات مختلفی در باب ماهیت شرکت های وابسته وجود دارد. لذا با توجه به اصول حاکم بر نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و نگاه منتقدانه و موشکافانه نسبت به رویه های قضایی می توان گفت که پس از تغییرات به وجود آمده در شرکتهای مذکور، این شرکتها از عداد شرکت های دولتی خارج شده و مشمول عمومیت قواعد شرکت های خصوصی شده اند. از طرف دیگر لازم به ذکر است که با تحلیل کار کرد و ساختار این شرکت ها که شباهت و قرابت بیشتری به شرکتهای دولتی به نسبت شرکت های خصوصی دارند، می توان وضعیت مطلوب حقوقی این شرکت ها را در گرو دولتی بودن آن دانست که این امر خود نیاز به اصلاح قانون و مقتضیات متناظر با آن دارد.

واژگان کلیدی: شرکت های وابسته، دیوان عدالت اداری، تجاری، مؤسسات عمومی غیر دولتی.