مسئولیت اجیر خاص در نقض قرارداد اجاره

نویسنده : اسماعیل نعمت اللهی 

چکیده : 

عقد اجاره در دیدگاه مشهور فقهی عقدی تملیکی محسوب می‌شود و یکی از آثار بارز این دیدگاه را می‌توان در پیامدهای نقض اجاره از سوی اجیر خاص ملاحظه کرد. نقض قرارداد اجاره از سوی اجیر خاص ممکن است به صورت‌های متعدد واقع شود؛ مانند کارکردن برای خود، کارکردن برای دیگری به‌صورت مجانی، و کارکردن برای دیگری در برابر عوض. و مسئولیت اجیر، با توجه به این صورت‌ها و نیز صورت‌های گوناگون اجیر خاص، احکام متفاوت دارد. در این مقاله حکم مسئله براساس این صورت‌ها و نیز با توجه به مبنای تملیکی و عهدی‌ بودن عقد اجاره بررسی می‌شود. نتیجة این بررسی نشان می‌دهد، به‌طورکلی، براساس نظریۀ مشهور، در صورت نقض اجاره از سوی اجیر خاص، مستأجر می‌تواند عقد اجاره را فسخ و اجرت‌المسمای آن را مسترد کند یا آن را اِبقا و اجرت‌المثل منفعت فوت‌شده را مطالبه کند.