شکایت ثالث از عملیات اجرایی در مقایسه با اعتراض ثابت به رای

حسن محسنی ، همایون رضایی نژاد

چکیده

اعتراض ثالث در معنای کلی شامل دعوای «اعتراض شخص ثالث»، «اظهار حق ثالث» و «شکایت شخص ثالث» می شود چنان که قانون اجرای احکام مدنی نیز در فصل پنجم خود از این عنوان کلی استفاده کرده است. اما میان دعوای اعتراض شخص ثالث نسبت به رأی و شکایت ثالث نسبت به عملیات اجرایی رأی، هم از جهت مفهوم و گستره و هم از منظر حقوق مورد ادعا، تفاوت مبنایی وجود دارد؛ مبنای اولی اصل نسبیت رأي و مبنای دومی اصل رعایت حقوق دفاعی است. در واقع شکایت شخص ثالث صرفا در خصوص توقيف اجرایی مال در فرضی که توقیف مستقیما موضوع رأی نباشد، مطرح می شود. این دعوا در مرحله اجرای رأی بسته به مدرک ادعا، به «اظهار حق ثالث» و «شکایت شخص ثالث» تقسیم می شود.

شکایت ثالث از عملیات اجرایی» و «اعتراض ثالث» از نظر آغاز دعوا، نوع تصمیم دادگاه و قابلیت اعتراض به، شباهتهایی دارند؛ در عین حال میان این دو از منظر مرجع رسیدگی، تشریفات دادرسی، قابلیت طرح برخی دعاوی طاری، محل و زمان رسیدگی به دلایل طرفين، تمایز جدی وجود دارد که در این مقاله بررسی می شود.

واژگان کلیدی

اعتراض، تشریفات دادرسی، حقوق دفاعی، شکایت، نسبیت رأي.