ماهیت و احکام بدل حیلوله

نویسندگان: سید محمدصادق طباطبایی و یوسف براری چناری

چکیده:

مطابق ماده 311 قانون مدنی قانونگذار در دو حالت غاصب را به دادن بدل مال مغصوب، مکلف کرده است. اول در صورتی که عین مغصوبه تلف شده باشد. صورت دوم آن است که عین غصب شده تلف نشده ولی به عللی رد آن به مالک ممکن نیست. آنچه غاصب در صورت اول به مالک می دهد بدل تلف و آنچه در صورت دوم تحویل مالک می دهد بدل حیلوله نام دارد. بنابراین بدل حیلوله زمانی موضوعیت پیدا می کند که کسی مالی را غصب کند آنگاه مال غصب شده بدون اینکه تلف شود، به طور موقت از دسترس خارج شود و به اصطلاح رد آن به صاحب مال متعذر گردد.بروز چنین وضعیتی موجب طرح سوالاتی می شود از جمله اینکه ماهیت بدل حیلوله چیست؟ منافع بدل حیلوله در زمان عدم دسترسی به عین به چه کسی تعلق دارد؟ آیا مالکیت بدل حیلوله به مغصوب منه تعلق دارد یا صرفا برای وی اباحه انتفاع به بار می آورد؟