محمد هادی موفق اردستانی
1387/10/16
نویسنده : محمد هادی موفق اردستانی
چکیده :
در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر، ﺑﻪ دو ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ درﺑﺎره ازدواج ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻰ ﭘﺮدازﯾﻢ : ﻧﺨﺴﺖ ﭼﯿﺴﺘﻰ و ﻣﺎﻫﯿـﺖ اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﭘﯿﻮﻧـﺪ زﻧﺎﺷﻮﯾﻰ را ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﻰ ﮐﻨﯿﻢ و ﺳﭙﺲ ﺿﺮورﺗﻬﺎى آن را ﯾﺎدآور ﻣﻰ ﺷﻮﯾﻢ . ﭼﯿﺴﺘﻰ و ﭼﺮاﯾﻰ ﻋﻘﺪ ﻣﺘﻌـﻪ ﯾـﺎ ﻫﻤـﺎن ازدواج ﻣﻮﻗﺖ را از ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈـﺮ ﻣـیﺗـﻮان ﺑﺮرﺳـﻰ ﮐـﺮد؛ از ﭼﺸـم اﻧـﺪازﻫﺎىﺟﺎﻣﻌـهﺷـﻨﺎﺧﺘﻰﮔﺮﻓﺘـﻪﺗـﺎﻧﮕـﺎه ﺷﺮﯾﻌﺘﻤﺪاراﻧﻪ .اﻣﺎ در اﯾﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮ، ﮐﻮﺷﯿﺪه اﯾﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ از زواﯾﺎى ﺷﺮﻋﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻨﮕﺮﯾﻢ .ﺑﻪ ﻫـﺮ روى، در ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ درﺑﺎره ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺷﺮﻋﻰ و آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ازدواج ﻣﻮﻗﺖ ﺳﺨﻦ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ و ﺳﭙﺲ درﺑﺎره ﺿﺮورﺗﻬﺎى روان ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ آن ﺑﺤﺚ ﻣﻰکنیم. محور بحث آیه 24 سوره نساء است که فقها و ﻣﻔﺴﺮﯾﻦ ﺷﯿﻌﻪ، ﻋﻼوه ﺑﺮ رواﯾﺎت ﻣﻌﺼﻮﻣﯿﻦ (ع) ﺑﻪ اﯾﻦ آﯾﻪ ﺑﺮاي ﺟﻮاز ازدواج ﻣﻮﻗﺖ اﺳﺘﻨﺎد ﮐـﺮده اﻧـﺪ در ﺣـﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻔﺴﺮﯾﻦ و ﻓﻘﻬﺎي اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ آﻧﻨﺪ . ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ، رواﯾﺘﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ از ﻋﻤﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ دوم ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ وي در دوران زﻣﺎﻣﺪاري ﺧﻮﯾﺶ ازدواج ﻣﻮﻗﺖ را ﺣﺮام اﻋﻼم ﮐﺮد .ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ازدواج ﻣﻮﻗﺖ در ﻣﯿﺎن ﺷﯿﻌﯿﺎن ﻫﻨﻮز ﻣﻘﺒﻮﻟﯿـﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﺑـﺮاي آن ﭘﯿـﺪا ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.