برائت از دیون مازاد بر دارایی در مدیریت ورشکستگی

نویسندگان: حبیب رمضانی آکردی، محمد عیسائی تفرشی و محمد باقر پارساپور

چکیده: 

قانون گذار در نهاد ورشکستگی نیازمند ابزار هایی است تا آن را برای اهداف مورد نظر خود مدیریت کند. یکی از ابزار هایی که نقش مهمی را در این راستا می تواند ایفا کند، نهاد برائت است. برائت به این مفهوم است که ورشکسته پس از ختم آیین ورشکستگی از تادیه دیون باقی مانده رهایی پیدا کند. قانون گذار با اعطای برائت به ورشکسته در صدد حمایت از وی برآمده است تا از این طریق ورشکسته دوباره بتواند به عرصه اقتصاد بازگردد. نهاد برائت به این دلیل که ترغیب کننده ورشکسته به انجام دادن فعالیت اقتصادی، از بین رفتن بازار کار سایه، تحمیل ضرر بر افرادی که توان مالی بیشتر دارند، نفع اقتصادی جامعه و جز آن، کارآمد تلقی شده است. در مقابل، بزرگترین چالشی که این نهاد با آن مواجه شد، غیر اخلاقی بودن آن است. از عوامل ناکارآمدی این نهاد به اثر منفی آن بر بازار اعتبار و نارضایتی طلبکاران نام برده شده است. در حقوق ایران نهاد برائت سابقه ندارد و طلبکار پس از ختم ورشکستگی نیز برای مابقی دین می تواند به بدهکار رجوع کند. در این مقاله با تاکید بر حقوق آمریکا موضوع مورد بررسی قرار می گیرد.