جایگاه حمایت از بزه دیدگان جرایم سایبری در مقررات کیفری حقوق داخلی و بین المللی

ابراهیم اسلامی

چکیده

فناوری اطلاعات نه تنها زندگی انسان را متحول ساخته است بلکه توانسته است

فضای جدیدی بنام فضای سایبری را ایجاد کند، فضای سایبری به واسطه عناصر تشکیل دهنده و ماهیت خاصی که دارد توانسته است هم در خدمت انسان باشد و هم اینکه به عنوان ابزاری برای ارتکاب برخی از اعمال غير قانونی باشد.

فضای مجازی همچون فضای حقیقی، محلی را برای ارتکاب جرایم توسط بزهکاران فراهم آورده است و آنها دیگر کنشگران حاضر در این فضا را مورد سوء استفاده قرار می دهند ماهیت گسترده و فرامرزی بودن این جرم باعث شده است تا از حیث مقابله با جرم سایبری و حمایت از بزه دیدگان آن تاکنون اقدام موثری از سوی کشورها صورت نپذیرد. لذا در این مقاله تلاش شده است با روش توصیفی و تحلیلی پس از جمع آوری و تبيين مقررات کیفری داخلی و بین المللی موجود و تحلیل آنها با توجه به ضرورت حمایت از بزه دیدگان جرایم سایبری در عرصه داخلی و حقوق بین الملل چاره اندیشی مناسبی شناسایی و ارائه گردد. متأسفانه قواعد موجود و سازوکارهای فعلی در چارچوب حقوق بین الملل و حقوق داخلی کافی، مؤثر و رسانمی باشند. و در عرصه بین المللی می توان با ایجاد اجماع بین المللی نظیر تنظیم معاهاه بین المللی ناظر بر فضای سایبری تشکیل پلیس بین المللی فضای سایبری، تشکیل دادگاه ویژه فضای سایبری و ... اقدام نمود و در حقوق داخلی دادگاههای ملی می توانند با توسل به اصول مختلف حاکم بر ص لاحیت به ویژه اصل صلاحیت جهانی در حمایت از بزه دیدگان مؤثر باشند، کما اینکه اصلاح قانون فعلی جرایم رایانه ای و آیین دادرسی جرایم رایانه ای کشورمان به شرح ایرادات و ابهاماتی که در این مقاله منعکس شده است، می تواند در این زمینه راهگشا باشد.

واژگان کلیدی : فضای سایبر ، حمایت ، بزه دیدگی ، صلاحیت جهانی