موضوع جرم در باب جرایم علیه اموال

عباس منصور آبادی

چکیده

رکن مادی هر جرمی، متشکل از مجموعه اجزا و شرایط مادی و خارجی است که فراهم آمدن آنها در کنار یکدیگر، باعث تحقق جرم در عالم خارج می شود. از جمله اجزا و شرایطی که وجود آن برای تحقق جرم لازم و ضروری می باشد، موضوع جرم است. تا موضوعی نباشد که رفتار مجرمانه بر روی آن واقع شود، هیچ جرمی در عالم خارج محقق نخواهد شد. موضوع جرم به حسب نوع جرائم متفاوت است و در جرائم علیه اموال و مالکیت، مال و حقوق مالی اشخاص، موضوع جرم قرار می گیرد. مال دارای یک مفهوم نسبی و اوصاف و شرایط متعددی است. شمول مقررات جزایی نسبت به اموال یکسان نیست؛ به عنوان مثال اموال غیرمنقول، موضوع سرقت واقع نمی شوند و اموال منقول، موضوع تصرف عدوانی و ممانعت از حق قرار نمی گیرند. در خصوص نیروی برق و امثال آن در نظام حقوقی ما به صورت خاص تعیین تکلیف به عمل آمده است. در مورد حقوق معنوی هرچند در مالیت آنها تردید نیست ولی مقررات جزایی مربوط به اموال، آنها را شامل نمی شود. اعضای طبیعی بدن و جسد انسان نیز موضوع جرایم علیه اموال قرار نمی گیرند.

واژگان کلیدی: مال، جرائم مالی، حقوق معنوی، تعلق مال به غير.