عزل وصی از وصایت

موارد عزل وصی تنها شامل وصیت عهدی میشود. در وصیت عهدی قبول وصی شرط نیست یعنی اگر وصیت کننده انجام موردی را توسط وصی برای زمان بعد از فوت خود وصیت کند قبول وصی لازم نیست حتی اگر اطلاعی در مورد وصیت نداشته باشد. اما اگر در زمان زنده بودن وصیت کننده وصی در مورد وصیت آگاهی پیدا کند می تواند آن وصیت را قبول نکند که به آن رد وصیت می گویند. (ماده 843 قانون مدنی)
موارد عزل وصی به شرح ذیل است:
۱.چنانچه وصی مرتکب خیانت در امانت گردد : وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در دست او می باشد حکم امین دارد و ضامن نمی شود مگر در صورت تعدی یا تفریط. بنابراین با خیانت وصی در مال موصی به، وصایت او باطل میگردد. حتی در صورت باقی بودن وصایت، وصی نسبت به مال مورد وصیت در مقابل ورثه و اشخاص ذی نفع به میزان خسارت مسئول است. ( ماده 858 قانون مدنی)
2.چنانچه وصی به وظایفی که بر عهده وی گذاشته شده است عمل ننماید : وصی باید بر طبق وصایای موصی رفتار کند و الا ضامن و منعزل است. ( ماده 859 قانون مدنی)
3.چنانچه وصی در تربیت و نگهداری از مولی علیه کوتاهی نماید یا جنون وصی عارض شود و حکم محجوریت ولی صادر شود (محجور کسی است که توانایی اداره امور مالی خود را نداشته باشد) و امیدی به رفع آن وجود نداشته باشد: در مورد دعوی خیانت یا عدم لیاقت و سایر موجبات عزل وصی یا قیم یا ضم امین ترتیب رسیدگی مطابق مقررات قانون مدنی است و حکمی که در این خصوص صادر می شود مطابق آیین دادرسی مدنی قابل پژوهش و فرجام است. (ماده 47 قانون امور حسبی)
همچنین چنانچه وصی منصوب شد از سمت ولی قهری (پدر و جد پدری) به نگهداری یا تربیت مولی علیه و یا اداره امور او اقدام نکند یا امتناع از انجام وظایف خود نماید عزل می شود. (ماده 1191 قانون مدنی)
(فصل دوم از کتاب ارث ، وصیت ، شفعه / ناصر کاتوزیان صفحه 114 الی 123)