طلاق توافقی

مراحل طلاق توافقی، در قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 تابع قواعد ویژه ای است که آن را از سایر انواع طلاق مجزا می کند . مطابق این قانون ، در تمامی موارد طلاق بجز طلاق توافقی ، زوجین باید توسط دادگاه به داوری ارجاع شوند . مثلا در طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد ، زوجین به داوری ارجاع داده می شوند و دادگاه پس از بررسی نظر داوران رای صادر می کند .

بنابر این از آنجا که در طلاق توافقی ، نیازی به مراجعه به داوری نمی باشد، می توان گفت که مراحل طلاق توافقی به شرح زیر می باشد:

گام اول: مشاوره اجباری 

با توجه به آخرین تغییرات موجود در استان تهران و بسیاری از استانهای کشور، اولین اقدام طلاق توافقی مراجعه به سامانه نوبت دهی طلاق و ثبت اطلاعات زوجین در این سامانه است. سپس زوجین باید به مراکز غربالگری و مشاوره خانواده مراجعه نمایند و پس از انجام مشاوره‌های لازم، “گواهی عدم انصراف از طلاق” دریافت کنند.

گام دوم: تقدیم دادخواست

دومین گام برای انجام طلاق توافقی، تقدیم دادخواست طلاق به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. برای این منظور، زوجین یا وکلای ایشان باید به همراه مدارکی مانند: شناسنامه، کارت ملی و عقدنامه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست خود را تقدیم نمایند.

گام سوم: تعیین وقت دادرسی

پس از تقدیم دادخواست طلاق توافقی، باید منتظر تعیین وقت حضور در دادگاه خانواده جهت رسیدگی به موضوع باشید. تعیین وقت رسیدگی، به وسیله ابلاغ الکترونیکی در سامانه ثنا به اطلاع زوجین خواهد رسید. همچنین صدور ابلاغیه بوسیله ارسال پیامک‌هایی به اطلاع زوجین می‌رسد.

گام چهارم: حضور در جلسه دادگاه

اقدام بعدی، حضور زوجین یا وکلای ایشان در دادگاه خانواده در روز و ساعت تعیین شده در ابلاغیه به همراه مدارک لازم است.

گام پنجم: مشاوره در دادگاه

در این زمان پس از پرداخت هزینه مشاوره، زوجین یا وکلای آن‌ها به واحد مشاوره مستقر در دادگاه خانواده مراجعه می‌نمایند و مشاور خانواده با طرفین مذاکره و در ابتدا سعی در مصالحه و سازش میکند و در صورت موثر واقع نشدن اصلاح ذات البین (= آشتی دادن مردم و اصلاح رابطه بد میان آنها ) و ارشاد و راهنمایی‌های مشاور خانواده و اصرار زوجین یا وکلای آن‌ها به وقوع طلاق، مشاورین خانواده با ذکر دلایل نسبت به مصلحت یا عدم مصلحت زوجین در خصوص تفریق و جدایی، اظهار نظر می‌نمایند. سپس توافقنامه توسط مشاور خانواده تکمیل و به امضاء وی و طرفین می‌رسد و به زوجین یا وکلاء آنها تحویل داده می‌شود تا جهت صدور گواهی عدم امکان سازش به دادگاه ارائه نمایند.توافقنامه معمولاً شامل موارد زیر است:

توافق و تعیین تکلیف در خصوص مهریه ، نفقه زوجه ، اجرت المثل ، جهیزیه ، حضانت فرزند ، نحوه و تاریخ‌های ملاقات با فرزند ، حضانت و نگهداری و نفقه فرزند و میزان و نحوه پرداخت آن ، سایر حقوق مالی و غیر مالی طرفین.

گام ششم: احراز باردار بودن یا نبودن زوجه

احراز بارداری یا عدم بارداری زوجه از سوی دادگاه جهت صدور گواهی عدم امکان سازش الزامی است و برای این منظور ۳ راه زیر وجود دارد: الف) اقرار زوجه: اقرار زوجه مبنی بر عدم بارداری زوجه که در اینصورت دادگاه با این اقرار اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می‌نماید اما اجرای صیغه طلاق در دفتر طلاق، منوط به آن است که زوجه قبلاً به آزمایشگاه پزشکی مراجعه نموده و پس از انجام آزمایشات پزشکی مربوطه، گواهی عدم بارداری را به دفاتر طلاق ارائه نماید. 

ب) مراجعه به آزمایشگاه: قبل از مراجعه به دادگاه خانواده، زوجه به آزمایشگاه پزشکی مراجعه نموده باشد و گواهی عدم بارداری را از آزمایشگاه فوق اخذ و به دادگاه ارائه نماید که در اینصورت پس از صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه خانواده، با مراجعه زوجین به دفاتر طلاق، دفاتر فوق اقدام به اجرای صیغه طلاق می‌نمایند. نکته 1 : در برخی مجتمع های قضایی خانواده امکان انجام تست بارداری با احراز هویت زوجه وجود دارد. نکته 2 : در صورتی که زوجه باکره باشد، نیازی به اقرار زوجه به عدم بارداری و همچنین نیازی به ارائه گواهی عدم بارداری نیست. اما بجای آن زوجه باید با معرفی نامه دادگاه به پزشکی قانونی (فقط پزشکی قانونی و نه آزمایشگاه پزشکی و یا پزشکان دیگر) مراجعه نماید و پس از انجام آزمایشات و معاینات مربوطه، «گواهی سلامت بکارت» مبنی بر تایید دوشیزه و غیر مدخوله بودن را اخذ و به دادگاه ارائه نماید. نکته 3 : در صورتی که زوجه یائسه باشد، نیازی به اقرار وی به عدم بارداری و همچنین نیازی به ارائه گواهی عدم بارداری نیست.

ج) اتفاق نظر زوجین بر وجود جنین:  چنانچه زوجین بر وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند، این موضوع در گواهی عدم امکان سازش ذکر می‌شود.

گام هفتم: حضور مجدد در دادگاه

پس از اقدامات پیش گفته، زوجین یا وکلای آن‌ها به دادگاه خانواده مراجعه می‌نمایند و دادگاه با احراز علقه زوجیت (= وجود رابطۀ زوجیت ) و با توجه به مواردی همچون نظریه مشاور، محتویات پرونده و توافقات زوجین اقدام به صدور رای که همان گواهی عدم امکان سازش است، می‌نماید.

گام هشتم: مراجعه به دفتر طلاق

پس از صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه، زوجین یا وکلای آن‌ها ۳ ماه فرصت دارند تا با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش و مدارک لازم دیگر، به دفتر طلاق مراجعه نمایند و با جاری شدن صیغه طلاق و ثبت آن، مراحل طلاق توافقی به اتمام می‌رسد.

( کتاب مختصر حقوق خانواده – دکتر سید حسین صفایی- نشر میزان- ص 235 تا 276 )

پس از ثبت طلاق، در صورت عدم نزديکی زوجين با ارائه حکم دادگاه و طلاقنامه به اداره ثبت احوال زوجین می توانند شناسنامه را تعويض کرد و شناسنامه سفيد اخذ کرد و در صورت نزديکی زوجين فقط با ثبت ازدواج بعدی شناسنامه تعويض خواهد شد.

مهم: زوجینی که هنوز طلاق نگرفته اند و رای هم صادر نشده اما به هر دلیل با توافق تمایل به معاینه پزشکی قانونی برای معاینه بکارت ندارند و میخواهند در آینده و بعد طلاق شناسنامه سفید اخذ کنند می توانند با وکلا و مشاوران کلینیک حقوقی ایران ، ارتباط برقرار نمایند.