ابطال سند رسمی

تنها در یک حالت اداره ثبت اسناد و املاک بدون حکم دادگاه می تواند سند رسمی را ابطال کند. در این حالت اگر در خصوص یک ملک دو سند رسمی وجد داشته باشد، سند رسمی که تاریخ آن موخر است( سندی که بعد از سند اول صادر شده است) سند معارض محسوب  می شود. هیأت نظارت یا در مرتبه بالاتر شورای عالی ثبت وظیفه بررسی اسناد معارض را دارند، در صورتی که بعد از بررسی هیأت نظارت و یا شورای عالی ثبت تعارض بین دو سند محرز( آشکار) شود، اداره ثبت به دارنده سند معارض موخر( سندی که از نظر تاریخی بعد از سند مقدم یعنی سند اول صادر شده است) ابلاغ و به او اخطار می کند که ظرف 2 ماه به مرجع صالح( دادگاه محل وقوع ملک) رجوع کرده و در این خصوص طرح دعوا کند و گواهی طرح دعوا را از مرجع مزبور اخذ کرده و به اداره ثبت تحویل نماید. طرف مقابل( دارنده سند مقدم) در این زمان می تواند با مراجعه به مرجع صالح برای رسیدگی به دعوا( دادگاه محل وقوع ملک) و اخذ گواهی عدم طرح دعوا آن را به اداره ثبت تحویل داده و درخواست ابطال سند معارض را بنماید. بعد از اتمام مهلت مذکور( دو ماه) و عدم ارائه گواهی طرح دعوا از سوی دارنده سند معارض به اداره ثبت، اداره ثبت سند معارض را باطل نموده و این امر را در قسمت ملاحضات مربوط به ملک مزبور در دفتر املاک ثبت کرده و باطل بودن سند مزبور را به تمامی دفتر خانه های اسناد رسمی مطابق آیین نامه مربوطه ابلاغ می کند این امر به منظور جلوگیری از انجام معاملات بعدی نسبت به ملک بر مبنی سند معارض باطل شده می باشد.

(کتاب راهنمای تحلیلی، کاربردی دعاوی ملکی در نظام قضایی ایران، حسین اقدامی- صفحه 210)