صلاحیت اختصاصی (شخصی)

مراجع اختصاصی قضایی فقط حقِ رسیدگی به اموری را دارند که بطور روشن و مشخص در قانون آمده است. انواع مراجع اختصاصی را می­ توان به مراجع اختصاصیِ حقوقی و مراجع اختصاصیِ کیفری تقسیم نمود. البته در هر دو دسته، دادگاه انقلاب و شورای حل اختلاف به صورت مشترک وجود دارد.

شخصیت مرتکب گاه ضابطه تعیین صلاحیت ذاتی قرار می گیرد و قانون رسیدگی به اتهامات افرادی معین را در صلاحیت مرجعی خاص قرار می دهد و صلاحیت ذاتی بر اساس شخصیت متهم تعیین می گردد نه موضوع اتهام.

گاه صلاحیت شخصی بر اساس شخصیت متهم ملاک صلاحیت ذاتی و هم ملاک صلاحیت محلی است. مثلا رسیدگی به کلیه اتهامات اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام شورای نگهبان نمایندگان مجلس شواری اسلامی در صلاحیت دادگاه کیفری استان تهران می باشد.