ادغام و تجزیه شرکت ها

منظور از ادغام: مفهوم داخل کردن یک یا چند شرکت تجاری در یک شرکت تجاری دیگر می باشد که نتیجه آن افزایش سرمایه شرکت موجود و زوال و نابودی شرکت های ادغام شونده می باشد.(نویسنده؟)

و منظور از تجزیه شرکت تجاری این است که یک شرکت تجاری به دو یا چند شرکت تجاری دیگر تقسیم شود به طوری که بعد از تجزیه هر کدام دارای شخصیت حقوقی مستقلی باشند.(نویسنده؟)

به ادغام دو یا چند شرکت وقتی حاصل می شود که یا شرکتی، شرکت دیگری را امحاء و در خود حل کند یا دو یا چند شرکت در هم حل شده، شرکت جدیدی از آنها بوجود آید.(دکتر اسکینی حقوق شرکتها جلد1،ص55)

  تجزیه: تجزیه حاصل انفکاک و تقسیم دارایی یک شرکت میان دو یا چند شرکت قبلاً موجود یا جدید التاسیس است که گفته می شود شرکتی از شرکت قدیمی جدا شده است. (دکتر اسکینی حقوق شرکتها، جلد 1 ، ص55)

تجزیه به دو نوع کلی و جزئی تقسیم می شود که به اختصار به هریک از آنها اشاره می شود.

تجزیه کلی : منظور از تجزیه کلی این است که یک شرکت تجاری، همه دارایی و سرمایه و دیون خود را به حداقل دو یا چند شرکت جدید واگذار نماید. در تجزیه کلی، شرکت تجزیه شده شخصیت حقوقی خود را از دست داده و منحل می شود‌.

تجزیه جزئی : تجزیه جزئی آن است که یک شرکت تجاری، قسمتی از دارایی، سرمایه و دیون خود را به یک یا چند شرکت جدید واگذار نماید. در تجزیه جزئی، برخلاف تجزیه کلی، شخصیت حقوقی شرکت تجزیه شده باقی می ماند و همچنان به فعالیت های خود ادامه می دهد.(نویسنده؟)

ادغام شرکت های تجارتی در لایحه قانونی یا قانون تجارت مورد حکم قرار نگرفته، این قوانین در مورد تجزیه حکمی ندارند ادغام شرکتهای تعاونی در قانون شرکت تعاونی و قانونی بخش تعاونی 127 مورد حکم واقع شده و تصمیم گیری راجع به آن در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است.ادغام سایر شرکت های تجارتی خصوصی در قوانین برنامه چهارم و برنامه پنجم توسعه مورد حکم قرار گرفته. در حال حاضر ماده 105 قانون برنامه پنجم توسعه حاکم بر موضوع است. در مورد تجزیۀ شرکت های تجارتی خصوصی هم تاکنون در قوانین مورد حکم قرار نگرفته، قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 در ارتباط با شرکت های دولتی، آن را پیش بینی کرده است.