لغو حضانت فرزند

حضانت، از واژگان حقوق خانواده است و به‌ طور خلاصه، به معنای حق یا تکلیف در نگهداری و سرپرستی کودک است. (ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد) مطابق ماده 1168 قانون مدنی، حضانت اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است. (ماده 1168 قانون مدنی) زمانی که فرزند به سن بلوغ برسد، حق حضانت پایان می‌یابد. (بیات، فرهاد، شرح جامع قانون مدنی، ص 706) از آنجا که حضانت یک تکلیف قانونی است، توافقاتت خلاف آن از درجه اعتبار ساقط و انتقال و اسقاط (ساقط کردن) آن باطل است؛ البته توافق زوجین درخصوص انتقال حضانت به یکدیگر، اشکالی ندارد. (نظریه مشورتی شماره 3945/7 مورخ 6/7/1375 اداره حقوقی قوه قضائیه) 

طبق ماده 1173 قانون مدنی، درصورت حدوث برخی اتفاقات، حضانت طفل لغو می‌شود. این ماده مقرر می‌دارد: "هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط (نابودی، انحراف) اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای (نزدیکان) طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است: 

1. اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار 

2. اشتهار( مشهور بودن) به فساد اخلاق و فحشا

3. ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی

4. سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی‌گری (گدایی کردن)و قاچاق.

5. تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف." ماده واحده اصلاح ماده 1173 قانون مدنی، تاریخ تصویب: 11/8/1376)