دعوای رفع ممانعت از حق

چنانچه کسی مانع استفاده از حقوق قانونی شخصی در ملکی شود ممانعت از حق کرده است و دعوای رفع ممانعت از حق، تقاضای کسی است که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد. (ماده 159 قانون آیین دادرسی مدنی) دعوای ممانعت از حق عبارتست از« تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد» برای مثال شخصی برای آبیاری ملکی که در تصرف دارد آب را از مجرای آبی که در ملک مجاور و یا سایرین قرار دارد عبور میداده امّا آنها حالا از این امر ممانعت بعمل آورند، استفاده کننده قبلی از حق ارتفاق مزبور می تواند با اقامه دعوای ممانعت از حق علیه آنها اقدام نماید. 

در ممانعت از حق، شخص بطور کل مانع استفاده کننده از حق می‌باشد و شخص بواسطه عمل فاعل اصلاً نمی‌تواند از متصرفات خودش بهره‌مند شود.

حق انتفاع(بهر مند شدن، نفع بردن ) : عبارت از حقی است که به موجب آن شخص می تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند.(ماده 40 قانون مدنی). حق انتفاع موضوع آن شی مادی و مانند سایر حقوق مالی قابل انتقال است.(شرح جامع قانون مدنی، بیات،1400، صفحه 61) 

حق ارتفاق: حقی است برای شخص در ملک دیگر(ماده 93 قانون مدنی)واژه ارتفاق به معنای مدارا است. شاید این حق را از این جهت حق ارتفاق گویند که مالک باید با صاحب حق با مدارا رفتار کند و نباید مانع برخورداری وی از حق خود شود.( شرح جامع قانون مدنی، بیات،1400، صفحه83) به عنوان مثال اگر مالک یک پاساژدر روز جمعه پاساژ را تعطیل کند یا هر روز دیگری مانع استفاده از کسب و کار مستاجرین آن پاساژ شود در اینجا ممانعت از حق صورت گرفته است.