رانندگی بدون گواهینامه

چنانچه شخصی اقدام به رانندگی وسایل نقلیه نماید اما فاقد گواهینامه متناسب با نوع وسیله نقلیه باشد، مرتکب جرم رانندگی بدون گواهینامه شده است. رانندگی وسایل نقلیه، مستلزم داشتن گواهینامه متناسب با نوع وسیله نقلیه است. طبق قانون مجازات اسلامی، نداشتن گواهینامه در هنگام رانندگی وسایل نقلیه، جرم و مستوجب مجازات است. در ماده 723 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 مقرر شده است که: "هر کس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و‌همچنین هر کس به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسائل مزبور مبادرت ورزد برای بار اول به حبس ‌تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد". (ماده 723 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375)

اما براساس بند ۱ ماده 3 قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین، مرتکب این جرم به زندان نمی‌رود و فقط محکوم به پرداخت جزای نقدی می‌شود. این ماده چنین مقرر کرده است: " در هر مورد که در قوانین حداکثر مجازات کمتر از نود و یک روز حبس و یا مجازات تعزیری موضوع تخلفات رانندگی می‌باشد از این پس به‌جای حبس یا مجازات تعزیری حکم به جزای نقدی از هفتاد هزار و یک (70001) ریال تا یک میلیون (1000000) ریال صادرمی‌شود."  (بند 1 ماده 3 قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین)