دعوای خرید و فروش و معامله معارض

معامله معارض جرمی شبیه کلاهبرداری است و مستوجب مجازات جداگانه­ی مقرر شده در ماده 117 قانون ثبت اسناد و املاک است.(دکتر شادی عظیم زاده،حقوق جزای اختصاصی، 1394،نشر دور اندیشان). شخصی که به موجب سند رسمی یا عادی نسبت به عین یا منفعت مالی (اعم از منقول و یا غیر منقول حقی به شخصی یا اشخاصی داده و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی معامله یا تعهدی معارض با حق مزبور نماید به 3 تا 10 سال حبس محکوم می شود.(ماده 117 قانون ثبت اسناد و املاک)با توجه ماده اگر فردی ملک یا مالی را به بیش از یک نفر بفروشد معامله معارض انجام داده و خریدار هم  مال غیر را  خریده است.

سند رسمی: اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسند رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است(ماده 1287 قانون مدنی)نقل و انتقال برخی از اموال صرفا با سند رسمی معتبر است مانند سندمنگوله دار بنابراین برای اسناد رسمی 3 رکن در نظر گرفته شده است؛1- دخالت مامور رسمی یعنی تنظیم توسط مامور رسمی صورت بگیرد2- صلاحیت مامور رسمی یعنی صلاحیتی که به موجب قانون به آنها داده شود3- رعایت مقررات قانونی مربوط به تنظیم سند رسمی. درمقابل اسناد رسمی اسناد عادی قرار دارد با توجه به ماده 1289 قانون مدنی غیر از اسنادی که در ماده 1287 ذکر شده سایر اسناد، سند عادی می باشند مانند قولنامه و مبایعه نامه.(شرح جامع قانون مدنی، دکتر فرهاد بیات،چاپ 1400، انتشارات ارشد)معامله معارض شباهت های بسیار زیادی با انتقال مال غیر دارد و معمولا با آن اشتباه می شود با این تفاوت که در معامله معارض شخص ملک خود را به چند نفر می فروشد که اگر معامله اول صحیح باشد معاملات بعدی وی معارض با معامله اول است ولی در انتقال مال غیر شخص مال دیگری را انتقال می دهدو در فروش مال غیر شخص اصلا سابقه مالکیت ندارد.(حقوق جزای اختصاصی دکتر شادی عظیم زاده، ، 1394، نشر دور اندیشان، صفحه 31)