نکاح

نکاح عقدی است که به موجب آن زن و مردی به منظور تشکیل خانواده و شرکت در زندگی، با هم متحد می‌شوند. نکاح از عقودی است که دو جنبه مالی و غیر مالی هر دو را داراست زیرا از طرفی در اثر عقد نکاح، شوهر موظف می‌شود که نفقۀ زن و سایر اعضای خانواده را بپردازد و مالی را به عنوان مهریه به زن بدهد، از سوی دیگر زن و مرد مکلف می‌شوند که برای تشیید مبانی خانواده و تربیت فرزندان با هم همکاری کنند. (دکتر کاتوزیان ناصر ج مدنی (خانواده) میزان ۸۲ ص ۳۵)

نسبت به معناي حقيقي واژه نکاح ميان علماي مذاهب اسلامي اختلاف وجود دارد. نظر راجح و مشهور در بين فقهاي مذاهب اسلامي، اين است که واژه نکاح حقيقتا به معناي عقد است. طرفداران اين ديدگاه براي اثبات نظريه خود به دلايلي از قرآن، سنت و عقل استناد کرده اند. اين گروه بر اين عقيده اند که واژه نکاح در قرآن در تمامي آيات به معناي عقد مي باشد. در مقابل گروه ديگري از فقها نکاح را حقيقت در معناي وطي و گروهي آن را مشترک بين دو معناي وطي و عقد دانسته اند. برخي از فقها نيز آن را به معناي ضم بيان کرده اند. هر يک از اين گروهها براي اثبات نظريه خود به دلايلي از جمله آيات قرآن، احاديث پيامبر (ص) و دلايل عقلي استناد نموده اند. نظر قابل پذيرش و راجح، قول گروه اول است، چه ذکر جماع و وطي امري قبيح بوده و عرفا خلاف ادب تلقي مي شود. نيز در قرآن صرفا به معناي عقد آمده و صحت سلب معناي وطي از واژه نکاح، دلالت بر مجازي بودن استعمال نکاح در معناي وطي دارد. اختلاف در مسائلي چون شهادت در نکاح و ايجاد محرميت مصاهرتي در اثر زنا، از توابع و آثار اختلاف در اين بحث است. (مفهوم شناسي واژه نکاح در فقه مذاهب اسلامي و آثار مترتب بر آن - پارسا فرزاد, رستمي سهيلا)