(فقه) عقدى است که یکطرف آن حکومت اسلام و طرف دیگر آن یک یا عده اى از پیروان یکى از مذاهب (یهود – مسیحیت - زرتشت) مى باشند و درازاء سکونت در قلمرو اسلام جزیه بحکومت اسلام میدهند. مختصر شباهتى با قرارداد اقامت اتباع خارجه درکشور معینى (در حقوقهاى امروزه) را دارد. درهمین اصطلاح عقد ذمه هم استعمال مى شود