توضیحات

(در لغت به معنی حضور و معاینه و اطلاع است) در اصطلاح اخبار از وقوع امور محسوس به یکی از حواس است، در غیر مورد اخبار به حقی به ضرر خود به نفع غیر(زیرا در این صورت اسم آن اقرار است نه شهادت).مشهودبه باید در گذشته وجود پیدا کرده یا در زمان اداء شهادت موجود باشد.سند عادی دین متوفی که مورد تایید وصی صغیر یا قیم او  قرار میگیرد از مصادیق شهادت وصی یا قیم به ضرر صغیر است و اقرار محسوب نمی شود. در همین اصطلاح لفظ گواهی به کار می رود و شاهد را گواه گویند.گواهی گاهی به معنی تصدیق است و در این صورت با مفهوم شهادت فرق دارد. در فقه غالبا شرط می کنند که مشهودبه باید از دیدنیها( مبصرات)یا شنیدنیها (مسموعات) باشد مانند عقد و ایقاع که شنیدنی است و قتل و دزدی که دیدنی است.در قانون ما این امر به سکوت برگذار شده و چون صدق شهادت در اخبار از غیر محسوسات محل تردید در نظر عرف است بنابراین به حکم اصل عدم ارزش اثباتی دلیل، شهادت در غیر محسوسات اعتبار ندارد.( ماده ۱۳۰۶ به بعد قانون مدنی و قانون شهادت و امارات ۱۳۰۸) کسی که به ترتیب فوق اخبار از وقوع امری در گذشته یا حال (از مسموعات یا مبصرات) مینماید او را شاهد نامند.و امری که از وقوع آن خبر می دهد مشهودبه نامیده می شود و کسی که شهادت به نفع او است مشهودله خوانده می شود و کسی که شهادت به زیان او است مشهودعلیه نام دارد. بین فقها اختلاف است که نظر ارزیاب-کارشناس- مفتی و حاکم و مانند این ها مشمول عنوان شهادت است یا نه- عرفا مشمول شهادت نیست.