توضیحات

قیاساتی که در منطق صوری مورد بحث است این قیاسات فقط راجع به شکل و فرم استدلال است نه راجع به مصالح و مواد اولیه ای که وسیله استنتاج است و به همین جهت قیاسات مزبور در عمل توفیق نیافته و به نوعی وسیله سرگرمی مبدل شده است چنانکه مولوی گوید: پای استدلالیان چو بین بود پای چوبین سخت بی تمکین بود و دیگری گفته است: هست از ملال گرچه بری ذات ذوالجلال او در دل است و هیچ دلی نیست بی ملال صاحب کتاب الفوائد المدینه (متوفی به سال۱۰۳۶هجری) در ایراد به منطق صوری چنین نوشته «والمنطق به معزل عن ینتفع به فی هذه المواضع و انما الانتفاع به فی صوره الافکار فقط »(کتاب مذکور ص۱۳۴) شگفت این که استقرا و قیاس معمول در علم حقوق که به هرحال در زمینه مصالح و مواد اولیه اندیشه و استدلال مورد حاجت است در منطق صوری در معرض تحقیر و نفرت است و حال اینکه تنها روزنه امید محققان در هر رشته ای استقرا و مشاهده مصادیق و نمونه ها است.