در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند: الف - مددجو : زندانیان نیازمند دارای محکومیتهای مالی بالاخص دیه، ارش، حکومت و خسارات مازاد بر دیه که ناشی از قتل یا جرح یا نقص یا اتلاف منفعت غیرعمدی اعم از شبه عمد یا خطای محض یا در حکم آنها ایجاد شده است و موضوع حکم دادگاه قرار دارد و محکومان مالی نیازمند از جمله بابت مهریه، نفقه، چکهای برگشتی و دیگر اوراق تجاری و سایر متعهدان مالی که عدم ایفای تعهد نسبت به اصل و خسارت و سایر جرایم مالی (به جز کلاهبرداری، ارتشاء، اختلاس، سرقت و خیانت در امانت) منجر به حبس آنان شده است. ب - ستاد دیه : ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند که زیر نظر وزیر دادگستری می باشد.
توزیع تسهیلات موضوع این آیین نامه به تفکیک هر استان بر اساس تعداد مددجویان نیازمند آن استان، مدت زمان اقامت در زندان و میزان محکومیت آنان، به پیشنهاد ستاد مرکزی دیه و تایید وزیر دادگستری خواهد بود.
پس از درخواست مددجو یا نماینده قانونی وی و تایید ستاد دیه، تسهیلات به صورت قرض الحسنه توسط بانک عامل از طریق اجرای احکام حوزه قضایی مربوط، مستقیماً به محکوم له پرداخت خواهد شد.
به منظور استفاده حداکثری از منابع قرضالحسنه موضوع این آیین نامه، ستادهای دیه، حتیالامکان تمایل محکوم له را برای اعطای حداکثر تخفیف یا گذشت از دیه یا بدهی جلب مینمایند.
حداکثر تسهیلات اعطایی به مددجویان بدهکار در محکومیت های مالی، معادل تسهیلات پرداختی به مشمولان ماده (8) و بازپرداخت اقساط آن، مطابق جدول موضوع ماده یادشده است.
جمع کارمزد متعلقه به نسبت تعداد اقساط ماهانه، اضافه میشود.
شعب ستاد دیه در مراکز استانها موظفند هر سه ماه یکبار گزارش عملکرد خود را بر مبنای گزارش بانکهای عامل تنظیم و از طریق ستاد دیه به وزارت دادگستری ارائه نمایند تا پس از بررسی به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارسال شود.
کارمزد تسهیلات اعطایی به مددجویان معادل حداقل کارمزد مقرر در نظام بانکی برای تسهیلات قرضالحسنه می باشد.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است نسبت به تضمین بازپرداخت تسهیلات اعطایی موضوع آیین نامه با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید.
تسهیلات قرضالحسنه به مددجو با رعایت اعتبار مقرر در قوانین بودجه سنواتی کل کشور از محل منابع قرضالحسنه بانکهای عامل مطابق ضوابط مربوط پرداخت میگردد.
تشخیص استحقاق و واجد شرایط بودن مددجو با ستاد دیه به نمایندگی از طرف وزارت دادگستری است. تحت تکفل، وضعیت اشتغال، میزان درآمد، معلولیت جسمی یا ذهنی، بیماری، مسکن، امکان بازپرداخت، طول مدت حبس، نوع و میزان محکومیت و سایر موارد مؤثر را ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین نامه با همکاری سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور تهیه و به تصویب وزیر دادگستری برساند.
خیرین در صورت تمایل به اخذ تسهیلات برای آزادی مددجویان موضوع این آیین نامه می توانند پس از احراز شرایط نسبت به اخذ معرفی نامه و مراجعه به بانک مربوط، اقدام نمایند. تسهیلات اعطایی، صرفاً برای آزادی شخص موردنظر و پرداخت به بزه دیده یا اولیای دم یا محکوم له با رعایت مفاد این آیین نامه هزینه می گردد.
حداکثر تسهیلات اعطایی به مددجوی محکوم به پرداخت دیه در جرایم غیرعمد به میزان دیه کامل مرد مسلمان در ماههای حرام قمری (محرم، رجب، ذی العقده و ذی الحجه) می باشد. مبلغ تسهیلات، مدت بازپرداخت و تعداد اقساط مطابق جدول پیوست که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، خواهد بود.
وزیر دادگستری مجاز است در موارد خاص و ضروری از جهت تعداد اقساط و مبلغ بازپرداخت تسهیلات دریافتی محکومانی را که پس از انجام تحقیقات لازم توسط ستاد دیه، قادر به پرداخت اقساط تسهیلات خود نمی باشند، به پیشنهاد مدیر عامل ستاد دیه جهت افزایش تعداد اقساط تسهیلات به بانک عامل معرفی نماید تا طبق مقررات اقدام شود.
سررسید پرداخت اولین قسط، حداکثر پنج ماه پس از آزادی مددجو از زندان خواهد بود.
وزیر دادگستری مکلف است جهت حسن اجرای این آیین نامه، راساً یا از طریق معرفی نماینده یا نمایندگان تامالاختیار نسبت به اجرای این آیین نامه نظارت نماید.
بانک های عامل موظفند پس از معرفی مددجویان و تکمیل مدارک، نسبت به پرداخت تسهیلات مذکور مطابق مقررات ظرف سه روز کاری اقدام و نتیجه را به مرجع معرفی کننده اعلام نمایند.