سرقت از منزل به ویژه سرقت اشیای گرانبهایی همچون طلا و جواهر، امروزه تبدیل به یکی از دغدغههای شهروندان شده است. به طور کلی برای تحقق جرم سرقت، شرایطی لازم است که در صورت وجود این شرایط، جرم تحت عنوان سرقت شناخته شده و قابل مجازات است. در این مورد، یعنی سرقت طلا از خانه، باید حتما طلا بدون رضایت صاحب آن ربوده شده باشد و سارق قصد و نیت سرقت داشته و بداند که عمل ارتکابی توسط وی، سرقت است و باز اقدام به دزدیدن طلا کرده باشد.
جرم سرقت را میتوان به دو نوع سرقت حدی و سرقت تعزیری تقسیم بندی کرد که در مقاله تفاوت سرقت حدی و تعزیری به آن پرداخته شده است.
اثبات سرقت حدی به دلیل اینکه مجازات سنگین تری نسبت به سرقت تعزیری دارد، بسیار دشوارتر است. شرایط سرقت حدی در ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی بیان شده است که بر اساس آن، سرقت در صورتی که تمام شرایط چهارده گانه زیر را داشته باشد، حدی است:
شیء یا مال مسروقه شرعا مالیت و ارزش داشته باشد.
مال سرقت شده در حرز قرار گرفته باشد؛ با این توضیح که حرز محل مناسبی است که به لحاظ عرفی مال را برای حفاظت در آن قرار میدهند.
سارق حرز را شکسته و از بین ببرد.
سارق مال دزدی را از حرز خارج کند.
شکستن حرز و خارج کردن مال دزدی مخفیانه صورت گرفته باشد.
سارق پدر یا جد پدری صاحب مال یا مالباخته نباشد.
ارزش مال سرقت شده معادل چهار و نیم نخود طلا باشد.
مال سرقت شده از اموال دولتی یا عمومی و اموال وقف شده نباشد.
سرقت در زمان قحطی و خشکسالی رخ نداده باشد.
صاحب مال از سارق شکایت کرده باشد.
صاحب مال قبل از ثابت شدن سرقت، سارق را نبخشیده باشد.
مال سرقت شده قبل از اثبات سرقت در ید مالک قرار نگرفته باشد.
مال سرقت شده قبل از اثبات سرقت، به نحوی به مالکیت سارق در نیامده باشد.
مال سرقت شده، خود از اموال مسروقه یا غصب شده نبوده باشد.
در صورتی که سرقت طلا از منزل و خانه افراد حتی یکی از این شرایط چهارده گانه ذکر شده را نداشته باشد، سرقت از نوع سرقت تعزیری است که مجازات سرقت تعزیری با مجازات سرقت حدی تفاوت دارد. بر اساس ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی، هرگاه سرقت به طور کلی (در اینجا دزدیدن طلا از خانه) تمامی ۵ شرط زیر را داشته باشد، سارق به حکم قانون، به پنج سال تا بیست سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود:
سرقت در شب واقع شده باشد.
سرقت توسط دو نفر و یا بیشتر انجام شده باشد.
یک نفر یا چند نفر از سارقان سلاح داشته باشند.
سارقان از دیوار بالا رفته و یا حرز را شکسته باشند یا کلید ساختگی استفاده کرده و یا اینکه خود را به عنوان مامور دولتی تلقی نمایند یا در جایی که محل سکونت و یا مهیا شده برای سکونت است اقدام به سرقت کرده باشند.
در ضمن سرقت کسی را تهدید و یا آزار و اذیت نموده باشد، به مجازات ذکر شده محکوم میشوند.
علاوه بر این، اگر ۵ شرط فوق وجود نداشت، به موجب ماده ۶۵۶ قانون مجازات اسلامی، صرفا با وجود این شرط که سارق در جایی که محل سکونت یا مهیا شده برای سکونت است، (همچون منازل و خانههای افراد) اقدام به دزدی طلا از خانه کرده باشد، به مجازات حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود.
در سرقت از منزل و دزدیدن طلا از آن، در صورتی که شرایط ۱۴ گانه سرقت حدی و شرایط ۵ گانه سرقت تعزیری را نداشته باشد، بر اساس ماده اخیر، میتوان سارق را به مجازات رساند.
این حکم قانونی و مجازات سرقت در مورد کسانی که به عنوان کارگر یا مستخدم در منزلی کار میکنند و طلاها و اموال صاحب کار یا مخدوم خود را بدزدند نیز جاری است. علاوه بر این، باید گفت که طبق ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی، اگر سارقان در شب اقدام به سرقت کرده باشند و تعداد آنها دو نفر یا بیشتر باشد و حداقل یکی از آنها سلاح ظاهری یا مخفی حمل کند، به شرط اینکه محارب نباشد، به مجازات قانونی حبس از ۵ تا ۱۵ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میشود.
همچنین اگر برای سرقت طلا از منزل سارقان اقدام به آزار و اذیت کرده باشند، به حبس ۳ ماه تا ۱۰ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میشوند و اگر ضرب و جرح هم در حین سرقت طلا از منزل رخ داده باشد، به مجازات آن هم محکوم میشوند.