تعزیرات
1401/11/26
261
خبرگزاری میزان – قصاص نفس یک مجازات حدی است و نوع و میزان آن در شرع و دین تعیین شده است و حق تغییر آن وجود ندارد اما اعدام یک مجازات تعزیری و بازدارنده است.
۱. اعدام و قصاص نفس هر دو مجازات‌هایی سالب حیات هستند.
۲. قصاص نفس مجازاتی است که برای مرتکبان قتل عمد در نظر گرفته می‌شود. از همین روی مطابق ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی، قصاص مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضاء و منافع درنظرگرفته شده است. همچنین قصاص می‌تواند در صورت جنایت بر نفس، عضو و منفعت محقق شود.
دراینصورت بر سه قسم عمدی، شبه عمدی و خطای محض است. به عبارت دیگر مجازات قتل عمدی در صورت تقاضای ولی دم و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، قصاص نفس می‌باشد. درحالیکه اعدام در دسته بزرگتری از جرایم اعمال می‌شود و منشأ آن ممکن است جرایم حدی یا تعزیری باشد.
۳. اعدام حدی، مجازات مرگی است که از طرف شارع مقدس معین شده و نمی‌توان آن را به کمتر از مرگ تقلیل داد. (اعدام برای جرایم جنسی، محاربه، ارتداد، بغی، تکرار جرایمی همچون زنا و…)
از طرف دیگر اعدام تعزیری مجازات مرگی است که از طرف حاکم تعیین می‌شود (مانند اعدام در جرایم مواد مخدر)
۴. برخلاف اعدام، قصاص نفس یک مجازات قابل گذشت است که تابع شرایط عمومی و خاص برای اجرای آن ازجمله فاضل دیه و تغلیظ آن، درخواست اولیای دم و پس از طی مراحل استیذان و اذن مقام رهبری یا نماینده او می‌باشد و از طرف دیگر صاحب حق قصاص در هر مرحله از مراحل تعقیب، رسیدگی یا اجرای حکم می‌تواند به طور مجانی یا با مصالحه در برابر حق یا مال گذشت کند.