چنانچه ورثه متوفایی از تأدیه ثمنیه قیمت اعیان و عرصه به زوجه دائمی متوفی

روزنامه رسمی مربوطه

تاریخ انتشار 1400/09/22
شماره پرونده 1400-7/1-997 ح
شماره نظریه 7/1400/997
کلاسه نظریه 1400/09/17
چنانچه ورثه متوفایی از تأدیه ثمنیه قیمت اعیان و عرصه به زوجه دائمی متوفی

چنانچه ورثه متوفایی از تأدیه ثمنیه قیمت اعیان و عرصه به زوجه دائمی متوفی امتناع کنند، استیفای حق زوجه از عین اموال چگونه است؟ آیا بر عین اموال به نسبت حق خود مالکیت پیدا می‌کنند و یا آن‌که فقط حق عینی نظیر فروش و یا استیفا از منافع دارد؟  

پاسخ

هر چند برابر ماده 946 اصلاحی 6/11/1387 قانون مدنی و تبصره الحاقی به آن مصوب 25/5/1389 «زوجه از قیمت اموال غیرمنقول ارث می‌برد»؛ اما برابر ماده 948 قانون یاد شده «هرگاه ورثه از ادای قیمت امتناع کنند زن می‌تواند حق خود را از «عین اموال» استیفا کند». بنا به مراتب فوق با لحاظ آن‌که حق زوجه حقی عینی است؛ گرچه یکی از جلوه‌های «استیفای حق از عین یک مال» فروش آن است؛ اما در اجرای ماده یاد شده، این امر مانع از تملک ملک توسط زوجه به نسبت سهم خود از کل قیمت اموال غیرمنقول نیست. حکم مقرر در ماده 123 آیین‌نامه قانون ثبت املاک مصوب 17/8/1317 وزیر دادگستری با اصلاحات و الحاقات بعدی و رأی شماره 23 مورخ 15/1/1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که صدور سند مالکیت نسبت به ثمن عرصه و اعیانی در صورت امتناع از پرداخت قیمت را به رسمیت شناخته است، مؤید این دیدگاه است.