آیا در مواردی که زوج به همسرش وکالت در طلاق با تمام اختیارات لازم را داده است، زوجه جهت اعمال وکالت حتماً باید وکیل دادگستری از طرف همسرش معرفی کند و یا آن‌که مانند تخلف از شروط ضمن عقد سند نکاحیه می‌توان موضوع را به داوری ارجاع داد و حکم بر اعمال وکالت‌نامه مذکور داد؟ چنانچه زوجه وکیل مع‌الواسطه از طرف زوج معرفی نکند و زوج نیز در دادگاه حاضر نشود، دادگاه چه تصمیمی باید اتخاذ کند؟
پاسخاولاً، در فرضی که زوجه وکالت در مطلقه نمودن خویش را با کلیه اختیارات اخذ کرده است اعم از آن‌که به موجب شروط ضمن عقد مندرج در سند نکاحیه این وکالت به وی داده شده باشد و یا به موجب سند دیگری، به لحاظ آن‌که به موجب ماده 33 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، وکیل حاضر در دادگاه باید دارای شرایطی باشد که به موجب قوانین راجع به وکالت در دادگاه مقرر گردیده، به علاوه از حیث اصول دادرسی، یک شخص نمی‌تواند هم طرح‌کننده دعوی و هم در قبال آن پاسخگو باشد؛ لذا چنانچه در وکالت‌نامه تنظیمی، وکالت با حق توکیل به غیر باشد، زوجه با تفویض وکالت اعطایی از سوی زوج به وکیل دادگستری برای قرار گرفتن در جایگاه خوانده، می‌تواند دادخواست طلاق تقدیم کند. ثانیاً، بر خلاف آنچه در فرض استعلام آمده است، در اعطای وکالت از سوی زوج به زوجه و به موجب سند نکاحیه، دعوای زوجه بدون تفویض وکالت یادشده به وکیل دادگستری مسموع نیست؛ ضمن آن‌که، این نوع درخواست در واقع اعمال حق زوج است که با وکالت زوجه صورت می‌گیرد و بر این اساس، به سبب حکم مقرر در ماده 27 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 به داوری ارجاع می‌شود و نه به صرف وکالت زوجه در امر طلاق؛ در نهایت نیز دادگاه علاوه بر حکم به احراز شرایط اعمال وکالت، گواهی عدم امکان سازش نیز صادر می‌کند. لازم به ذکر است با عنایت به این‌که همین موضوع در چندین نوبت استعلام شده که به صدور نظریات مشورتی از جمله به شماره‌های 1351/1400/7 مورخ 21/10/1400، 942/1400/7 مورخ 24/9/1400 و 1787/98/7 مورخ 2/11/1398 (تصاویر پیوست) منجر شده است، خواهشمند است از ارسال استعلامات با موضوع مشابه اجتناب شود