تصویب‌نامه در خصوص بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

شماره۲۴۶۲۸۶/ت۴۸۵۲۷هـ                                                          ۱۳/۱۲/۱۳۹۱ تصویب‌نامه در خصوص بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۹/۱۱/۱۳۹۱ بنا به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تأیید معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور و به استناد ماده (۲۱۷) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب۱۳۸۹ـ تصویب نمود: بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موضوع ماده (۲۱۷) قانون یادشده به شرح پیوست که تأیید شده به مهر «دفتر هیئت دولت» است، تعیین می‌شود. معاون اول رئیس‎جمهور ـ محمدرضا رحیمی   بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی   (۱۳۹۴ ـ ۱۳۹۰) موضوع ماده (۲۱۷) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم  توسعه جمهوری اسلامی ایران   بسمه تعالی مقدمه برنامه‌ریزی، توسعه فرایند تصمیم‌گیری برای تعیین مناسب‌ترین خطی‌مشی‌ها در مقطع زمانی معین به منظور دستیابی به هدف‌هایی است که در ارتباط با ظرفیت‌ها، منابع و نیازهای جامعه برای بهبود همه جانبه کیفیت زندگی مردم می‌باشد. به موجب ماده ۲۱۷ قانون برنامه پنجم توسعه و به منظور تدوین برنامه‌های عملیاتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به قصد تغییر روش از برنامه‌ریزی جامع به برنامه‌ریزی مسأله محور، براساس احکام و قوانین بالادستی از جمله قانون برنامه پنجم توسعه، قانون کار، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، قانون بخش تعاونی اقتصاد، قانون بیمه بیکاری، قانون تأمین اجتماعی، کارگروه‌های متعدد تخصصی با حضور کارشناسان و مشاوران دستگاه  تشکیل و ۶ بسته اجرایی تحت عناوین ذیل تدوین گردید: ۱ـ نظارت بر اجرای قانون کار و حفظ و صیانت از نیروی انسانی و تعمیق اصل سه جانبه گرایی ۲‌ـ توسعه تعاملات بین‌المللی، منطقه‌ای و امور حقوقی در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۳ـ اعتلای سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه کار و تعاون ۴ـ توسعه اشتغال و کارآفرینی ۵ ـ توسعه و ارتقاء خدمات بیمه‌ای و حمایتهای اجتماعی ۶ ـ توسعه بخش تعاون چشم‌انداز افق ۱۴۰۴ برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره‌مند از محیط زیست مطلوب. فعال، مسوولیت‌پذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایتمند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن. دست‌یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تأکید بر جنبش نرم‌افزاری و تولید علم، رشد پر شتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل. سیاست‌های کلی اشتغال: ۱) ترویج و تقویت فرهنگ کار، تولید، کارآفرینی و استفاده از تولیدات داخلی به عنوان ارزش اسلامی و ملی با بهره‌گیری از نظام آموزشی و تبلیغی کشور. ۲) آموزش نیروی انسانی متخصص، ماهر و کارآمد متناسب با نیازهای بازار کار (فعلی و آتی) و ارتقاء توان کارآفرینی با مسؤولیت نظام آموزشی کشور (آموزش و پرورش، آموزش فنی و حرفه‌ای و آموزش عالی) و توأم کردن آموزش و مهارت و جلب همکاری بنگاه‌های اقتصادی جهت استفاده از ظرفیت آنه ا. ۳) ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار با تأکید بر استفاده از توسعه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و آینده‌نگری نسبت به تحولات آنها در سطح ملی و جهانی . ۴) ایجاد نظام جامع اطلاعات بازار کار . ۵) بهبود محیط کسب و کار و ارتقاء شاخص‌های آن (محیط سیاسی، فرهنگی و قضایی و محیط اقتصاد کلان، بازار کار، مالیات‌ها و زیر ساخت‌ها) و حمایت از بخش‌های خصوصی و تعاونی و رقابت از راه اصلاح قوانین، مقررات و رویه‌های ذیربط در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران . ۶)   جذب فناوری، سرمایه و منابع مالی، مبادله نیروی کار و دسترسی به بازارهای خارجی کالا و خدمات از طریق تعامل مؤثر و سازنده با کشورها، سازمان‌ها و ترتیبات منطقه‌ای و جهانی. ۷) برقراری حمایت‌های مؤثر از بیکاران برای افزایش توانمندی‌های آنان در جهت دسترسی آن‌ها به اشتغال پایدار. ۸) توجه ویژه به کاهش نرخ بیکاری استان‌های بالاتر از متوسط کشور . ۹) رعایت تناسب بین افزایش دستمزدها و بهره‌وری نیروی کار . ۱۰) انجام اقدامات ضروری برای رساندن نرخ بیکاری در کشور به ۷ درصد . امور تعاون ۱ـ افزایش سهم بخش تعاونی در اقتصاد کشور به ۲۵% تا آخر برنامه پنج‏ساله پنجم. ۲ـ اقدام مؤثر دولت در ایجاد تعاونی‌ها برای بیکاران درجهت اشتغال مولد. ۳ـ حمایت دولت از تشکیل و توسعه تعاونی‌ها ازطریق روشهایی ازجمله تخفیف مالیاتی، ارائه تسهیلات اعتباری حمایتی به‏وسیله کلیه مؤسسات مالی کشور و پرهیز از هرگونه دریافت اضافی دولت از تعاونی‌ها نسبت به بخش خصوصی. ۴ ـ رفع محدودیت از حضور تعاونی‌ها در تمامی عرصه‏های اقتصادی ازجمله بانکداری و بیمه. ۵ ـ تشکیل بانک توسعه تعاون با سرمایه دولت با هدف ارتقاء سهم بخش تعاونی در اقتصاد کشور. ۶ ـ حمایت دولت از دستیابی تعاونی‌ها به بازار نهایی و اطلاع‏رسانی جامع و عادلانه به این بخش. ۷ـ اعمال نقش حاکمیتی دولت در قالب امور سیاستگذاری و نظارت بر اجرای قوانین موضوعه و پرهیز از مداخله در امور اجرایی و مدیریتی تعاونی‌ها. ۸ ـ توسعه آموزشهای فنی و حرفه‏ای و سایر حمایتهای لازم به منظور افزایش کارآمدی و توانمندسازی تعاونی‌ها. ۹ـ انعطاف و تنوع در شیوه‏های افزایش سرمایه و توزیع سهام در بخش تعاونی و اتخاذ تدابیر لازم به نحوی که علاوه بر تعاونی‌های متعارف امکان تأسیس تعاونی‌های جدید در قالب شرکت سهامی عام با محدودیت مالکیت هر یک از سهامداران به سقف معینی که حدود آن را قانون تعیین می‌کند، فراهم شود. ۱۰ـ حمایت دولت از تعاونی‌ها متناسب با تعداد اعضاء. ۱۱ـ تأسیس تعاونی‌های فراگیر ملی برای تحت پوشش قرار دادن سه دهک اول جامعه به ‏منظور فقرزدایی. امور اقتصادی الف) رشد مناسب اقتصادی با تأکید بر: ۱)     بهبود فضای کسب و کار کشور با تأکید بر ثبات محیط اقتصاد کلان، فراهم آوردن زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی، حقوقی، علمی و فناوری موردنیاز، کاهش خطرپذیری‌های کلان اقتصادی، ارائه مستمر آمار و اطلاعات به صورت شفاف و منظم به جامعه . ۲)     تحقق سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و الزامات مربوط به هر یک از بندها با تأکید ب ر: ۱.      حمایت از شکل‌گیری بازارهای رقابتی . ۲.      ایجاد ساختارهای مناسب برای ایفای وظایف حاکمیتی (سیاست‌گذاری، هدایت و نظارت ( . ۳.      تنظیم سیاست‌های تشویقی در جهت تبدیل فعالیت‌های غیرمتشکل ) نهاد خانوار ( به فعالیت‌های واحدهای حقوقی. ۴.      ایجاد بازار رقابتی برای ارائه خدمات بیمه درمانی . ۳)           ارتقاء و هماهنگی میان اهداف توسعه‌ای: آموزش، بهداشت و اشتغال به طوری که در پایان برنامه پنجم، شاخص توسعه انسانی به سطح کشورهای با توسعه انسانی بالا برسد . ۴)     برقراری ارتباط کمی و کیفی میان برنامه پنج ساله و بودجه‌های سالیانه با سند چشم‌انداز با رعایت شفافیت و قابلیت نظارت . ب) گسترش عدالت اجتماعی با: ۵)     کاهش فاصله دو دهک بالا و پایین درآمدی جامعه به طوری که ضریب جینی به حداکثر ۳۵/۰ در پایان برنامه برسد. ۶)     تأمین بیمه فراگیر و کارآمد و گسترش کمی و کیفی نظام تأمین اجتماعی و خدمات بیمه درمانی . ۷)     حمایت از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار . ۸)     توسعه بخش تعاون با هدف توانمندسازی اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه به ‌ نحوی که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به ۲۵ درصد برسد . امور اجتماعی و فرهنگی: ۱)     تقویت هویت ملی جوانان متناسب با آرمانهای انقلاب اسلامی، فراهم کردن محیط رشد فکری و علمی و تلاش در جهت رفع دغدغه ‌ های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنان، توجه به مقتضیات دوره جوانی و نیازها و توانایی‌های آنان . ۲)     اهتمام به توسعه ورزش کارگران. ۳)     تأکید بر رویکرد انسان سالم و سلامت همه‌جانبه با توجه به: ۱.      یکپارچگی در سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، ارزشیابی، نظارت و تخصیص منابع عمومی . ۲.      ارتقاء شاخصهای سلامت هوا، امنیت غذا، محیط و بهداشت جسمی و روحی. ۳.      کاهش مخاطرات و آلودگی ‌ های تهدیدکننده سلامت. ۴.      اصلاح الگوی تغذیه جامعه با بهبود ترکیب و سلامت مواد غذایی. ۴)     توسعه کمی و کیفی بیمه ‌ های سلامت و کاهش سهم مردم از هزینه ‌ های سلامت به ۳۰% تا پایان برنامه پنجم. ۵)     استفاده از ابزارهای فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ها برای پیشگیری و مقابله با ناهنجاری ‌ های فرهنگی و اجتماعی. ۶)     تقویت قانونگرایی، انضباط اجتماعی، وجدان کاری، خودباوری، روحیه کار جمعی، ابتکار، درستکاری، قناعت، پرهیز از اسراف و اهتمام به ارتقاء کیفیت در تولید. ۷)     حضور فعال و هدفمند در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و تلاش برای ایجاد تحول در رویه‌های موجود بر اساس ارزش‌های اسلامی. اهداف کلان ۱)     توانمندسازی اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه با تکیه بر تعاونی‌ها ۲)     افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی به ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی ۳)     کاهش تدریجی نرخ بیکاری به ۷ درصد ۴)     کاهش نرخ بیکاری استان‌ها ۵)     افزایش ضریب نفوذ بیمه‌های اجتماعی به کلیه نیروهای شاغل ۶)     افزایش ضریب نفوذ بیمه درمانی به کلیه آحاد مردم ۷)     برقراری نظام چند لایه تأمین اجتماعی شامل مساعدتهای اجتماعی، بیمه پایه اجتماعی و درمانی، بیمه‌های مکمل، بازنشستگی و درمانی ۸)           اصلاح ساختار صندوق‌های بیمه و بازنشستگی در جهت کاهش وابستگی به دولت ۹)     ارتقاء شاخص‌های محیط کسب و کار ۱۰) ساماندهی بیمه‌های سلامت ۱۱) ارتقاء شاخص‌های توسعه انسانی کشور ۱۲) افزایش نرخ مشارکت نیروی کار ۱۳) ارتقاء شاخص‌های بهره‌وری کار و سرمایه ۱۴) ارتقاء شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی ۱۵) کاهش حوادث ناشی از کار ۱۶) کاهش میانگین زمان رسیدگی به اختلافات کارگری و کارفرمایی ۱۷) افزایش آموزش‌های مهارتی و کارآفرینی ۱۸) ارتقاء شاخص‌های کارآفرینی راهبردها: ۱)     توسعه اشتغال ۲)     توسعه کارآفرینی ۳)     بسط و توسعه حمایت‌های بیمه بیکاری و پایداری مشاغل ۴)     تنظیم و نظارت بر روابط کار و نظام‌های جبران خدمت ۵)     توسعه ایمنی و  بهداشت کار در کارگاه‌های مشمول قانون کار ۶)     توسعه تشکل‌های کارگری و کارفرمایی و تعمیق سه جانبه‌گرایی ۷)     گسترش تشکلهای تعاونی و ایجاد اشتغال مولد ۸)     توانمندسازی و ارتقاء بهره‌وری تعاونی‌ها ۹)     توسعه سرمایه‌گذاری در بخش تعاونی ۱۰) توسعه، گسترش و ارتقاء بیمه‌های اجتماعی ۱۱) توسعه، گسترش و ارتقاء بیمه‌های درمانی ۱۲) توسعه، گسترش و ارتقاء نظام خدمت‌رسانی حوزه حمایتی، توانمندسازی و کاهش آسیب‌های اجتماعی ۱۳) توسعه فرهنگ کار و تعاون ۱۴) اعتلاء خدمات اجتماعی در جامعه هدف ۱۵) توسعه فعالیت‌های ورزشی و تفریحی در جامعه مخاطب ۱۶) توسعه امور حقوقی در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۱۷) توسعه تعاملات بین‌المللی و منطقه‌ای در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی   سیاست‌های اجرایی ۱)     توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط ۲)     توسعه اشتغال بانوان، دانش‌آموختگان و اقشار خاص توسعه اشتغال روستایی ۳)     ساماندهی اشتغال اتباع خارجی ۴)     توسعه کاریابی‌های غیردولتی ۵)     توسعه نظام اطلاع‌رسانی بازار کار، تعاون و رفاه اجتماعی ۶)     ترویج فرهنگ کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان ۷)     بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود قانون بیمه بیکاری به منظور توسعه دامنه شمول بیمه بیکاری ۸)     حمایت از واحدهای مشکل‌دار به منظور حفظ اشتغال موجود ۹)     تنظیم و نظارت بر روابط کار ۱۰) بهبود و گسترش نظام‌های جبران خدمت ۱۱) بازرسی مستمر از واحدهای مشمول قانون کار ۱۲) بهبود مستمر سطح ایمنی و بهداشت کار در زیست کار جامعه ۱۳) توانمندسازی و ترویج تشکلهای کارگری و کارفرمایی ۱۴) گسترش پژوهش‌های کاربردی در زمینه تعاون و عدالت اجتماعی ۱۵) ترویج روحیه مشارکت و فرهنگ تعاون در بین مردم ۱۶) گسترش و توسعه تعاونی‌ها ۱۷) استانداردسازی و ارتقای کیفیت کالاها و خدمات تعاونی‌ها ۱۸) تسهیل دسترسی تعاونی‌ها به دانش روز و مهارت‌ها و تخصص‌های مورد نیاز ۱۹) حمایت از شبکه‌سازی، گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش تعاونی ۲۰) حمایت از توسعه صادرات و بازار ۲۱) افزایش سرمایه‌گذاری و تقویت نهادهای پولی بخش تعاونی ۲۲) تعامل اثربخش با سایر دستگاههای اجرایی ۲۳) نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات در تعاونی‌ها ۲۴) ایجاد ثبات، پایداری و تعادل بین منابع و مصارف صندوق‌های بازنشستگی (ماده ۲۶) ۲۵) افزایش رقابت کارآمدی و اثربخشی در عرصه خدمت‌رسانی بیمه‌های اجتماعی (ماده ۲۸) ۲۶) توسعه و گسترش پوشش بیمه‌های اجتماعی به اقشار مختلف جامعه (ماده ۲۷) ۲۷) تقویت کمی و کیفی خدمات بیمه‌های درمانی ۲۸) اصلاح ساختار و ساماندهی صندوقهای بیمه‌ای ۲۹) تقویت و گسترش  نظام ارجاع و پزشک خانواده ۳۰) توسعه نظام خدمت‌رسانی حوزه حمایتی، توانمندسازی و کاهش آسیب‌های اجتماعی ۳۱) کاهش تصدی‌گری دولتی و برون سپاری خدمات قابل واگذاری ۳۲) اصلاح نگرش فرهنگی بر اساس آموزه‌های اسلامی در جامعه کار و تعاون ۳۳) ترویج وجدان کاری و انضباط اجتماعی در جامعه کار و تعاون ۳۴) استفاده مطلوب از ظرفیت‌های رسانه‌ای و علمی کشور (حوزه؛ دانشگاه و صدا و سیما، خبرگزاری‌ها، مطبوعات، سایت‌ها و...) ۳۵)    تسهیل و ترغیب مشارکت آحاد جامعه کار و تعاون در فعالیتهای ورزشی و تفریحی ۳۶) حضور فعال در مجامع و رویدادهای درون مرزی و برون مرزی ۳۷) تنقیح قوانین و ایجاد وحدت رویه آراء هیأتهای رسیدگی قانون کار ۳۸) معاضدت قضایی و حقوقی کارگران ۳۹) افزایش همکاری‌های دو جانبه با کشورهای هدف ۴۰) ارتقای سطح همکاری‌ها با سازمان‌های بین‌المللی تخصصی ۴۱) مهمترین اقداماتی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی برنامه پنج ساله پنجم مکلف به انجام و یا مشارکت در  اجرای آنهاست به شرح ذیل قابل احصاء می‌باشد: v    اعمال تخفیف پلکانی و یا تأمین بخشی از حق بیمه سهم کارفرمایان کارگاه‌هایی که با تأیید و یا معرفی واحدهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جهت به کارگیری نیروی کار جدید مبادرت می‌نمایند، به شرط آن که واحد، تازه تأسیس بوده و یا در سال قبل از آن، کاهش نیروی کار نداشته باشد. v    تنظیم سند ملی کار شایسته v    افزایش سهم تعاونی‌ها به ۱۵ درصد در بازار پولی کشور v         افزایش سالانه سرمایه بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون v    تهیه آیین‌نامه اجرایی بند ج ماده ۱۲۴ v    اقدام به برقراری و استقرار نظام جامع تأمین اجتماعی چند لایه با لحاظ حداقل سه لایه: ـ مساعدتهای اجتماعی شامل خدمات حمایتی و توانمندسازی ـ بیمه‌های اجتماعی پایه شامل مستمری‌های پایه و بیمه‌های درمانی پایه ـ بیمه‌های مکمل بازنشستگی و درمان v    ایجاد صندوقهای بازنشستگی خصوصی با رعایت تضمین حقوق بیمه‌شدگان و بازنشستگان صندوق مربوطه حداقل به مدت ده سال v    تدوین پیش‌نویس آیین‌نامه افتتاح حساب‌های انفرادی (بیمه تکمیلی بازنشستگی) از طریق صندوق‌ها v    ساماندهی خدمات بیمه سلامت را به صورت یکپارچه و مبتنی بر فناوری اطلاعات در تعامل با سامانه «پرونده الکترونیکی سلامت ایرانیان» v    تهیه آیین‌نامه اجرایی خرید راهبردی خدمات سلامت از بخشهای دولتی و غیردولتی مشتمل بر اصلاح نظام پرداخت و فهرست خدمات مورد تعهد بیمه پایه v    طراحی نظام سطح‌بندی خدمات حمایتی و توانمندسازی متناسب با شرایط بومی، منطقه‌ای و گروههای هدف و فراهم نمودن ظرفیتهای لازم برای استمرار نظام مذکور در طول برنامه v    اجرای برنامه توانمندسازی حداقل سالانه ۱۰% خانوارهای تحت‌پوشش دستگاههای حمایتی به استثناء سالمندان و معلولین ذهنی، توانمند شده و خروج آنان از پوشش حمایتهای مستقیم به منظور اجرایی نمودن اهداف مندرج در سند چشم‌انداز، سیاست‌ها و قانون برنامه پنجم توسعه در حوزه تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی، بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با رویکرد مسئله محوری شامل شش بسته اجرایی فرعی به شرح ذیل می‌باشد: v    توسعه کارآفرینی و اشتغال v    نظارت بر اجرای قانون کار و حفظ و صیانت از نیروی انسانی و تعمیق اصل سه جانبه‌گرایی v    توسعه بخش تعاون v    توسعه تعاملات بین‌المللی، منطقه‌ای و امور حقوقی در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی v    توسعه و ارتقاء خدمات بیمه‌ای و حمایت‌های اجتماعی v    اعتلای سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه کار و تعاون