شماره۱۰۳۳۳۱/ت۴۸۹۲۳ن ۷/۵/۱۳۹۲ تصمیم نمایندگان ویژه رییس جمهور درخصوص دستورالعمل تعیین صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی طب سنتی ایرانی ـ اسلامی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصمیم نمایندگان ویژه رییس جمهور در شورای عالی سیاستگذاری طب سنتی ایرانی ـ اسلامی به استناد اصل یکصدوبیست‌وهفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر برای اجرا ابلاغ می‌شود: دستورالعمل تعیین صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی طب سنتی ایرانی ـ اسلامی به شرح پیوست که به مهر دفتر هیئت دولت تأیید شده است، تعیین می شود. معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی دستورالعمل اجرایی کمیسیون تعیین صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی طب سنتی ایرانی ـ اسلامی مستندات قانونی: به استناد مصوبه پانصدوسومین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۵/۶/۱۳۸۱، بند ۳ و تبصره ۱۱ بند ۵ آیین‌نامه ارزشیابی صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی در زمینه طب سنتی ایران از بخش ۵ سند توسعه طب سنتی (مصوبه ۲۸/۴/۱۳۹۲) هیأت محترم وزیران که براساس سند چشم‌انداز بیست ساله ایران ۱۴۰۴ به‌تصویب رسیده و نیز بند «ه» ماده ۲۱ و بند «ه» ماده ۳۴ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، نقشه جامع علمی سلامت کشور، نقشه تحول نظام سلامت مورخ ۲۶/۱/۱۳۹۱ ابلاغی توسط هیئت محترم وزیران، سیاست‌های کلان نظام در حوزه سلامت در افق چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴ و تبصره ۳ ماده ۲ دستورالعمل اجرایی ارائه خدمات طب سنتی مصوب وزارت مورخ ۴/۴/۱۳۹۱، به منظور ساماندهی و تعیین ضوابط فعالیت خبرگان بدون مدرک این آیین‌نامه در ۹ ماده و ۱۰ تبصره تدوین گردیده است . ماده۱ـ تعاریف: در این دستورالعمل اصطلاحات ذیل در معانی مشروحه بکار می‌رود: سند: سند توسعه طب سنتی ایرانی ـ اسلامی وزارت متبوع: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کمیسیون: کمیسیون تعیین صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی کمیته: کمیته تخصصی کارشناسی خبرگان: خبرگان بدون مدرک دانشگاهی ماده۲ـ اعضاء کمیسیون: اعضاء کمیسیون عبارتند از: ۱ـ معاون طب سنتی وزارت متبوع، ۲ـ معاون درمان وزارت متبوع، ۳ـ معاون آموزشی وزارت متبوع، ۴ـ معاون تحقیقات و فناوری وزارت متبوع ، ۵ ـ رئیس سازمان غذا و دارو ۶ ـ رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران (یا یکی از رؤسای سایر دانشکده‌های طب سنتی)، به انتخاب وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی ۷ـ پنج نفر از صاحب‌نظران و متخصصان طب یا داروسازی سنتی با انتخاب شورای‌عالی طب سنتی ایران تبصره ـ ریاست کمیسیون با معاون طب سنتی ایرانی اسلامی است و دبیر کمیسیون، مدیر کل نظارت و اعتبار بخشی معاونت می‌باشد. ماده۳ـ نحوه تصمیم‌گیری جلسات کمیسیون با حضور حداقل ۸ نفر از اعضاء رسمیت خواهد داشت و کلیه مصوبات و تصمیمات کمیسیون با رأی مثبت ۷ نفر از حضار لازم‌الاجراست. ماده۴ـ شرح وظایف کمیسیون: وظایف کمیسیون به شرح ذیل است: ۱ـ۴ـ تعیین و اعلام: ـ ضوابط و شرایط لازم احراز خبرگی متقاضیان ـ نوع مجوز صادره برای خبرگان ـ مدت اعتبار مجوزهای صادرشده برای خبرگان ـ اعضای ممتحنه ـ ضوابط تمدید مجوز ارائه خدمات سلامت خبرگان ـ نحوه برگزاری و زمان‌بندی آزمونهای کتبی، شفاهی و مصاحبه ـ اعضای کمیته کارشناسی طب سنتی و طب مکمل ـ صلاحیت خبرگان طب مکمل ۲ـ۴ـ بررسی مدارک و احراز صلاحیت خبرگان ۳ـ۴ـ ارائه نظرات مشورتی درخصوص تعرفه ارائه خدمات سلامت توسط خبرگان ۴ـ۴ـ بررسی پرونده‌های ارجاعی از کمیته طب مکمل ماده۵ ـ زمان تشکیل کمیسیون: جلسات کمیسیون به دعوت رئیس کمیسیون، حداقل ماهی یکبار تشکیل می‌گردد، مگر آنکه به تشخیص رئیس کمیسیون موجبی برای تشکیل آن نباشد. ماده۶ ـ رده‌بندی خبرگان: خبرگان به گروه‌های ذیل تقسیم می‌شوند: الف ـ خبرگان طب مکمل: در حوزه طب مکمل یک کمیته کارشناسی مستقل تشکیل گردیده و دستورالعمل اجرائی نحوه ارزیابی خبرگان در حوزه طب مکمل را تهیه نموده و جهت تصویب نهایی به کمیسیون تعیین صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی ارائه می‌دهند. همچنین مدارک متقاضیان حوزه طب مکمل با بررسی‌های کارشناسی و تعیین سطح و حوزه فعالیت آنها جهت بررسی نهایی به کمیسیون ارجاع می‌شود. ب ـ خبرگان طب سنتی با توجه به بند ۳ و تبصره ۱۱ آیین‌نامه ارزشیابی صلاحیت علمی خبرگان سند مصوب هیئت وزیران، کلیه خبرگان در «۹» سطح زیر رده‌بندی می‌شوند: ۱ـ حکیم به کسی گفته می‌شود که ضمن داشتن دانش، نگرش و مهارت کافی در علوم پایه (علوم چهارده‌گانه مندرج در کتاب خلاصه‌الحکمه) در پزشکی ایرانی نیز دارای قوه استنباط باشد. ۲ـ حکیم‌یار خبیر به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان کلیه بیماری‌های مندرج در بند ۳ـ۱ تا ۳ـ۱۴ خبره است. ۳ـ حکیم‌یار حکیم‌یار با توجه به میزان اطلاعات نظری و عملی بسته به مورد به سطوح زیر رده‌بندی می‌شوند: ۳ـ۱ـ حکیم‌یار گوارش: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های داخلی خبره است. ۳ـ۲ـ حکیم‌یار زنان: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های زنان خبره است. ۳ـ۳ـ حکیم‌یار اطفال: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های اطفال خبره است. ۳ـ۴ـ حکیم‌یار مغز و اعصاب: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های مغز و اعصاب خبره است. ۳ـ ۵ ـ حکیم‌یار پوست، مو و زیبایی: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های پوست، مو و زیبایی خبره است. ۳ـ۶ ـ حکیم‌یار غدد: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های غدد خبره است. ۳ـ۷ـ حکیم‌یار قلب و تنفس: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های قلب و تنفس خبره است. ۳ـ ۸ ـ حکیم‌یار باهیه: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های باهیه خبره است. ۳ـ۹ـ حکیم‌یار حلق، دهان و دندان: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های حلق، دهان و دندان خبره است. ۳ـ۱۰ـ حکیم‌یار استخوان و مفاصل: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های استخوان و مفاصل خبره است. ۳ ـ۱۱ـ حکیم‌یار عفونی: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های عفونی خبره است. ۳ـ۱۲ـ حکیم‌یار تغذیه: به فردی اطلاق می‌شود که در امر تغذیه بیماریها خبره است. ۳ـ۱۳ـ حکیم‌یار ورزش: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های ورزش خبره است. ۳ـ۱۴ـ حکیم‌یار بیماری‌های نوپدید: به فردی اطلاق می‌شود که در شناخت و درمان بیماری‌های نوپدید خبره است. تبصره۱ـ تفاوت سطوح حکیم، حکیم‌یار خبیر و حکیم‌یار به مثابه استاد، دانشیار و استادیار است. تبصره۲ـ در صورتی که حکیم‌یاری در سایر حوزه‌هایی که ذکر نشده است خبره باشد، عنوان مربوطه را دریافت می‌نماید. تبصره۳ـ در صورتی که حکیم‌یاری در چند حوزه دارای خبرویت باشد، می‌تواند چند عنوان خبرویت را کسب نماید. ۴ـ طبیب‌یار طبیب یار به کسی اطلاق می‌شود که در ارایه خدمات مراقبت‌های بالینی طب سنتی ایرانی ـ اسلامی اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. طبیب‌یار با توجه به میزان اطلاعات نظری و عملی بسته به مورد به سطوح زیر رده‌بندی می‌شوند: ۴ـ۱ـ طبیب‌یار ممتاز: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با بندهای ۴ـ۲ تا ۴ـ ۱۵ اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۲ـ طبیب‌یار مدبر: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با سته ضروریه اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۳ـ طبیب‌یار مدلک: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با تدلیک (ماساژ) اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۴ـ طبیب‌یار مغمز: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با غمز (فشاردرمانی) اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ ۵ ـ طبیب‌یار مجبر: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با خلع، وثی، وهن و جبر (شکسته‌بندی و ضرب دیدگی) اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۶ ـ طبیب‌یار مربط: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با شدالاطراف و زخم‌بندی اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۷ـ طبیب‌یار تول‌گیر: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با تول‌گیری اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ ۸ ـ طبیب‌یار کهنگ‌گیر: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با کهنگ‌گیری اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۹ـ طبیب‌یار حجام: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با حجامت اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۱۰ـ طبیب‌یار فصاد: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با فصد اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۱۱ـ طبیب یار مقیّء: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با قی آوردن اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۱۲ـ طبیب‌یار محقن: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با حقنه اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۱۳ـ طبیب‌یار معلق: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با الصاق علق (زالواندازی) اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۱۴ـ طبیب‌یار مزرق: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با آبزن و نصب قاثاطیر (سوندگذاری) اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. ۴ـ۱۵ـ طبیب‌یار مزین: به فردی اطلاق می‌شود که در رابطه با تخضیب، تغمیر و تقشیر و زینت اطلاعات و تبحر کافی داشته باشد. تبصره۱ـ در صورتی که طبیب‌یاری در سایر حوزه‌هایی که ذکر نشده است خبره باشد عنوان مربوطه را دریافت می‌نماید. تبصره۲ـ در صورتی که طبیب‌یاری در چند حوزه دارای خبرویت باشد، می‌تواند چند عنوان خبرویت را کسب نماید. ۵ ـ دارویار خبیر به کسی اطلاق می‌شود که در زمینه شناخت، ساخت و ابداع داروهای طبیعی و صناعی اعم از داروهای مفرده و مرکبه طب سنتی ایرانی ـ اسلامی، دانش و تبحر کافی داشته باشد. ۶ ـ دارویار طبیعی به کسی اطلاق می‌شود که در رابطه با شناخت و ساخت داروهای طبیعی (مفردات و مرکبات) دانش و تبحر کافی داشته باشد. ۷ـ دارویار صناعی به کسی اطلاق می‌شود که در رابطه با شناخت و ساخت داروهای صناعی (کشته‌جات، انواع تدابیر داروهای معدنی) دانش و تبحر کافی داشته باشد. ۸ ـ عطار خبیر به کسی اطلاق می‌شود که دانش و تبحر کافی در رابطه با نسخه‌پیچی داشته باشد. ۹ـ عشاب به کسی گفته می‌شود که در رابطه با شناخت داروها و محل رویش آنها، همچنین جمع‌آوری تخصصی گیاهان، دانش و تبحر کافی داشته باشد. ماده۷ـ نحوه ارزیابی خبرگان: کلیه خبرگان متقاضی تعیین صلاحیت پس از کسب شرایط و ضوابط و ارائه مدارک مندرج در سند، به نحو زیر توسط کمیسیون، ارزیابی و سطح‌بندی می‌شوند.