استانداران محترم کلیه استانها به استناد بند الف مصوبه مورخ 17/12/1388 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران شرح خدمات تهیه طرح امکان‌سنجی، مکانیابی و احداث باغستانهای کشور، که در سلسله مراتب طرحهای توسعه و عمران کشور موضوع آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران و.... (مصوب 1378) ، طرح ویژه محسوب گردیده، به شرح ذیل در جلسه مورخ 4/5/1389 به تصویب شورای عالی رسید: الف ـ اهداف طرح: ـ پاسخ به نیازهای فراغتی مردم و بهره‌مندی از مزایا و مواهب جذاب طبیعی. ـ استفاده از مناطق ییلاقی و ارزشمند پیرامون شهرها و روستاها و جلوگیری از مداخله ناسازگار و بهم خوردن تعادل زیست محیطی در مناطق مذکور. ـ بهره‌برداری بهینه از عرصه‌های مستعد ملی، دولتی و غیردولتی و حفاظت از این عرصه‌ها. ـ جلوگیری از دست‌اندازی به اراضی دولتی و ساخت و سازهای بی‌رویه و ممانعت از تخریب اراضی پیرامون شهرها و روستاها. ـ جهت‌دهی به گرایشات موجود در زمینه اقامت در مناطق خوش آب و هوای پیرامون شهرها. ـ برنامه‌ریزی در جهت احداث پارکهای اضطراری برای اسکان جمعیت در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه. ـ ایجاد منابع درآمدی در اجرای قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن. ب ـ مراحل تهیه طرح مرحله اول: مکانیابی و امکان‌سنجی 1) مطالعات پایه 1ـ1ـ مطالعه طرحهای فرادست و توصیف و تبیین محدوده باغستان و موقعیت و جایگاه آن در طرحهای فرادست. 1ـ2ـ سیر تحول کالبدی منطقه مورد مطالعه. 1ـ3ـ بررسی روند تحولات اقتصادی، اجتماعی منطقه. 1ـ4ـ بررسی طرحهای بالادست. 1ـ 5 ـ جمعبندی. 2) مطالعات جغرافیایی و زیست محیطی 2ـ1ـ موقعیت محدوده مورد مطالعه. 2ـ2ـ جغرافیایی طبیعی محدوده مورد مطالعه. 2ـ3ـ مطالعات اقلیمی محدوده. 2ـ3ـ1ـ ریزش‌های جوی شامل: بارندگی (ماهیانه، فصلی و....)، منشأ بارش‌ها، برف، تگرگ و..... 2ـ3ـ2ـ دمای هوا شامل: میانگین حداقل/حداکثر/ماهیانه، حداقل مطلق، تغییرات فصلی، رطوبت نسبی. 2ـ3ـ3ـ باد شامل: رژیم بادهای منطقه، رژیم بادهای محلی، تحلیل پهنه‌های اقلیمی. 2ـ3ـ4ـ پوشش ابری و ساعات آفتابی. 2ـ3ـ 5 ـ وضعیت یخبندان. 3) مطالعات توپوگرافی و فیزیوگرافی محدوده 3ـ1ـ توپوگرافی شامل: طبقات ارتفاعی (خطوط تراز)، کوهستان، کوهپایه و دامنه. 3ـ2ـ فیزیوگرافی شامل: بررسی وضعیت شیب، بررسی پستی و بلندی، واحدهای شکل زمین، حوزه‌های آبخیز و مسیل‌ها. 4) مطالعات هیدرولوژی و منابع آب 4ـ1ـ بررسی وضعیت منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی. 4ـ2ـ بررسی وضعیت بهره‌برداری از منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی. 4ـ3ـ بررسی میزان کمبود یا مازاد منابع آب در افق طرح. 4ـ4ـ بررسی وضعیت رودخانه و مسیل. 4ـ 5 ـ تعیین روشهای آبیاری (بخصوص استفاده از روشهای نوین آبیاری). 5) مطالعات زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی محدوده 5 ـ1ـ زمین‌شناسی 5 ـ2ـ گسل‌های موجود 5 ـ3ـ زمین لغزش و لرزه خیزی 5 ـ4ـ رانش زمین 6) مطالعات پوشش گیاهی 6 ـ1ـ پوشش گیاهی طبیعی 6 ـ2ـ پوشش گیاهی مصنوع (فضای سبز) 6 ـ3ـ جنگل‌کاری (دست کاشت) 7) مطالعات خاک‌شناسی محدوده 8) بررسی نواحی با ارزش و یا حفاظت‌شده زیست محیطی و مناظر طبیعی 9) آلاینده‌ها و منابع تهدیدکننده زیست محیطی 9ـ1ـ آلودگی هوا 9ـ2ـ آلودگی صوتی 9ـ3ـ آلودگی بصری (منظر) 9ـ4ـ وضعیت فاضلابهای خانگی و صنعتی (در صورت وجود سکونتگاه و یا صنایع در همجواری باغستان) 9ـ 5 ـ وضعیت فاضلابهای خانگی و صنعتی (در صورت وجود سکونتگاه و یا صنایع در همجواری باغستان) 9ـ6 ـ وضعیت گورستان (درصورت وجود در همجواری باغستان) 10) مطالعات اجتماعی و فرهنگی 10ـ1ـ مطالعات جمعیتی 10ـ1ـ1ـ بررسی جمعیت، تراکم جمعیتی و تشخیص نحوه توزیع آن در مراکز جمعیتی منطقه.(شهری و روستایی) در طول دوره‌های آماری. 10ـ1ـ2ـ بررسی جمعیت، تراکم جمعیتی، تشخیص نحوه توزیع آن در منطقه 10ـ1ـ3ـ مطالعات شاخص‌های جمعیتی. 10ـ1ـ4ـ پیش‌بینی تحولات جمعیتی در منطقه مورد مطالعه در 5 و 10 سال آینده. 10ـ1ـ 5 ـ جمعبندی 10ـ2) مطالعات فرهنگی 10ـ2ـ1ـ بررسی شرایط اجتماعی منطقه و سنجش تعاملات اجتماعی به ویژه با مراکز زیستی پیرامون (با تأکید بر میزان تناسب آن با ایجاد باغستان، امنیت اجتماعی، تفاوتها و تباینات قومی و فرهنگی) 10ـ2ـ2ـ بررسی سیاست‌های موجود در زمینه امور فرهنگی در راستای گذران اوقات فراغت. 10ـ2ـ3ـ تحلیل گروه‌های اجتماعی (برحسب سن، جنس، وضعیت تحصیلی و برحسب روابط اجتماعی خانواده) در منطقه مورد مطالعه. 10ـ2ـ4ـ جمعبندی. 11) مطالعات اقتصادی 11ـ1ـ بررسی وضعیت مالکیت اراضی در محدوده موردمطالعه. 11ـ2ـ بررسی توجیه اقتصادی ایجاد باغستان (با تأکید بر سرمایه‌گذاری، با بررسی مواردی نظیر قیمت و ارزش زمین و گرایش سرمایه‌گذاران، هزینه و فایده طرح). 11ـ3ـ بررسی و تحلیل گزینه‌های فنی انتخاب مکان باغستان. 11ـ4ـ بررسی و تحلیل اولویت‌بندی گزینه‌های انتخابی و روشهای مربوطه. 11ـ 5 ـ تحلیل مالی و اقتصادی گزینه‌های مختلف در زمینه مکانهای انتخابی، برنامه زمانی اجراء منابع مالی، هزینه‌ها و درآمدها، میزان جذب سرمایه. 11ـ6 ـ تحلیل حساسیت هریک از امکان‌سنجی‌ها و مکانیابی‌ها نسبت به تغییرات قیمتها، مسافت از محدوده‌های سکونتی، طولانی‌شدن دوره اجراء ، تغییرات قابلیت دسترسی. 11ـ7ـ تحلیل و ارزیابی آثار و پیامدهای اجتماعی ناشی از اجرای طرح. 11ـ 8 ـ تهیه گزارش اولویت‌بندی امکان‌سنجی و مکانیابی. 11ـ 9ـ تعیین گزینه‌های مطلوب با توجه به جمیع شاخص‌های اجتماعی ـ اقتصادی و ارزیابی‌های انجام شده. 11ـ10ـ تعیین خط‌مشی‌های اجرایی و مدیریتی و زمان‌بندی طرح در راستای رسیدن به اهداف اصلی طرح. 12) مطالعات کالبدی 12ـ1ـ بررسی ویژگیهای مکانی (وسعت و یکپارچگی، چشم‌انداز طبیعی اراضی باغستان و....) 12ـ2ـ بررسی وضعیت اراضی مناطق و حرایم مشمول مکانیابی در ارتباط با محدوده مورد مطالعه. 12ـ3ـ بررسی کانونهای جمعیتی و سایر عناصر کالبدی مستحدثات مهم پیرامونی (با تأکید بر فاصله، و اثرات و عدم قرارگیری در توسعه راههای آتی آنها). 12ـ4ـ بررسی شبکه‌های راههای مواصلاتی و دسترسی در محدوده و منطقه پیرامونی. 12ـ 5 ـ بررسی وضعیت تأسیسات و تجهیزات زیربنایی در محدوده و منطقه پیرامونی و امکان بهره‌مندی از آنها در باغستان (آب و گاز، تلفن و....). 12ـ6 ـ بررسی وضع موجود کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه. 12ـ7ـ جمعبندی نقاط قوت و ضعف فرصتها و تحدیدهای ابعاد کالبدی گزینه‌های موردنظر. 13) نتایج امکان‌سنجی و مکانیابی 13ـ1ـ تشریح و ارزیابی روشهای برنامه‌ریزی مدلهای مکانیابی و انتخاب مدل مناسب در زمینه امکان‌سنجی استقرار و مکانیابی باغستان و تدقیق معیارها و شاخص‌های مکانیابی (براساس مطالعات انجام شده). 13ـ2ـ انتخاب و تدقیق موقعیت مکان مناسب طراحی باغستان در محدوده موردمطالعه. 13ـ3ـ جمعبندی نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدهای محیط طبیعی، مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی و ابعاد کالبدی مربوط به مکان منتخب. 13ـ4ـ تدوین اصول و ملاحظات کلی مورد استفاده در طراحی (متناظر با جمعبندی فوق). مرحله دوم: طرح آماده‌سازی 14) ارزیابی و نیازسنجی طراحی باغستان 14ـ1ـ بررسی وضع موجود کاربری اراضی باغستان. 14ـ2ـ بررسی وضعیت مستحدثات و ساختمانهای موجود در داخل و مجاورت اراضی باغستان (در صورت وجود). 14ـ3ـ بررسی وضع موجود شبکه معابر و دسترسی‌ها، سطح مفید، مقاطع عرضی جهت و درصد شیب، در داخل اراضی باغستان و حجم عبور و مرور در معابر اصلی محدوده مورد مطالعه و مناطق اطراف آن. 14ـ4ـ بررسی حریم‌ها و ضوابط مربوطه اعم از راهها، عوارض طبیعی (نظیر رودخانه و مسیل) شبکه‌های زیربنایی، بناها و محوطه‌های تاریخی و فعالیتهای نظامی، انتظامی و... واقع درداخل و مجاورت اراضی باغستان. 14ـ 5 ـ بررسی وضعیت گسل‌های احتمالی موجود و پیشنهاد لازم در جهت کاهش مخاطرات آن. 14ـ 6 ـ بررسی حریم مناطق حفاظت شده طبیعی (درصورت وجود). 14ـ7ـ بررسی و تعیین محدوده‌های در معرض سوانح طبیعی در محدوده طراحی. 14ـ 8 ـ بررسی و تحلیل ویژگیهای توپوگرافی و عوارض ارتفاعی موجود در زمین در جهت اصلاح و استفاده بهینه از آنها در جانمایی هرچه بهتر باغستان. 14ـ 9ـ بررسی زاویه تابش خورشید، سایه و بادهای مناسب و سایر عوامل اقلیمی مؤثر در طراحی باغستان. 14ـ10ـ بررسی و تعیین باغستان (براساس بند « د» ضوابط کلی مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری‌ایران) و برآورد نیازهای باغستان به خدمات عمومی و تأسیسات زیربنایی. 14ـ11ـ تدوین اصول و مبانی طراحی محیط و بررسی تأثیرهای استقرار و جهت بهینه آن در رابطه با خصوصیات اقلیمی، چشم‌انداز و مزیتهای طبیعی و فرهنگی در باغستان موردنظر. 14ـ12ـ بررسی ضوابط فضاهای باز، بسته و نیمه‌باز، نحوه ارتباط با گذر، فضاهای همسایگی و نفوذپذیر بافت. 14ـ13ـ بررسی و استخراج اطلاعات مربوط به امکان تأمین آب، برق و فاضلاب باغستان. 14ـ14ـ شناسایی و معرفی مواهب طبیعی و چشم‌اندازهای باغستان. 14ـ 15ـ بررسی و شناخت مناسبترین مکانهای امدادرسانی در مواقع عادی و اضطراری در زمان حوادث غیرمترقبه. 14ـ16ـ بررسی و امکان‌سنجی انتقال جمعیت سایر مناطق به باغستان و یا مکانیابی مناطق اضطرار (پارکهای اضطراری) بسته زمان حوادث غیرمترقبه. 14ـ17ـ تعیین سطح و سرانه کاربری‌های پیشنهادی. 15) ارائه طرح 15ـ1ـ تدقیق اصول و ملاحظات طراحی کاربریها و شبکه معابر و طرح تفکیک اراضی با توجه به اهداف ایجاد باغستان و شرایط و ویژگیهای محلی و منطقه (با تأکید بر لزوم ایجاد جاذبه از طریق ویژگی‌ها و مطلوبیت‌های خاص نظیر بکارگیری اصول شهرسازی و معماری بومی و سنتی ایرانی و اسلامی). 15ـ2ـ ارائه گزینه‌های طرح کاربریها، شبکه معابر، تفکیک اراضی و تعیین نقاط و فضاهای عمومی نیازمند طراحی ویژه و انتخاب گزینه برتر. 15ـ3ـ ارائه ضوابط و مقررات ساخت و ساز و تفکیک اراضی، سیما و منظر و نمای ساختمانها و... 16) سازمان اجرایی 16ـ1ـ بررسی شیوه‌های مدیریت ساخت. 16ـ2ـ بررسی روشهای مناسب فنی و اقتصادی برای استفاده از انواع مصالح سـاختمانی با توجه به شـرایط اقلیـمی و امکانـات اقتصادی، فنـی و سنتی با اولویـت استفاده از مصالح بومی. 16ـ3ـ بررسی مدیریتهای مختلف ساخت در منطقه اعم از انفرادی، شرکتهای خصوصی و دولتی و تجزیه و تحلیل آن. 16ـ4ـ بررسی روشها و تکنیکهای مرسوم ساخت در منطقه. 16ـ 5 ـ بررسی روشهای مختلف ساخت نقاط قوت و ضعف هر یک از روشها و پیشنهاد روش انتخابی. 16ـ6 ـ برآورد مصالح قابل تأمین در منطقه و بررسی راهها و روشهای تهیه یا تأمین کسری آنها. 16ـ7ـ بررسی پیشنهاد منابع اعتبار احداث باغستان. 16ـ 8 ـ ارائه مدیریت ساخت و مرحله‌بندی اجرای طرح همراه با پیش‌بینی زمان طراحی لازم برای اجرای مراحل مختلف باغستان. 16ـ 9ـ تنظیم برنامه حفظ، نگهداری و بهسازی آتی باغستان. 16ـ10ـ تعیین اولویتهای اجرایی. 17) طرح اجرایی عملیات آماده‌سازی 17ـ1ـ تهیه طرح آماده‌سازی در مقیاس 1:2000 17ـ2ـ تهیه نقشه تفکیک قطعات با مقیاس 1:500 17ـ3ـ تعیـین ابـعاد قطـعات تفکیک زمـین با توجـه بـه مـطالعات و مـصوبه شورای عالی. 17ـ4ـ طراحی هندسی پلان معابر، تقاطعها، نشانه‌ها و نقاط و فضاهای عمومی خاص با توجه به مبانی ترافیکی طرح در مقیاس 1:100 17ـ 5 ـ تهیه پروفیلهای طولی، عرضی و طراحی خط پروژه معابر طرح. 17ـ6 ـ طراحی ابنیه فنی لازم. 17ـ7ـ طراحی مقاطع عرضی معابر و تقاطعها. 17ـ 8 ـ طراحی سیستم شبکه هدایت و دفع آبهای سطحی با توجه به میزان بارش و شدت جریان روان‌آبها. 17ـ 9ـ طراحی شبکه زیربنایی (آب، فاضلاب، برق، گاز و مخابرات). 17ـ10ـ تهیه طرح فضاهای عمومی مانند میادین، خیابانها، فضای سبز مجاور معابر، پارکینگها و خط‌کشی معابر. 17ـ11ـ تهیه نقشه‌های مقدماتی مراکز عمومی نمونه که همزمان با عملیات آماده‌سازی اجرا خواهدشد. 17ـ12ـ تهیه الگوهای حجمی از الگوهای باغ مسکونی و سایر کاربریها. 17ـ13ـ برآورد احجـام عملیات اجرایی و اعتبار موردنیاز و برنامه‌ریزی مالی اجرای طرح. 17ـ14ـ ارزیابی کلیه اعتبارات و هزینه‌های موردنیاز طرح. 17ـ15ـ برآورد مقدماتی هزینه‌های اجرای طرح. 17ـ16ـ برنامه‌ریزی مالی اجرای طرح. 17ـ17ـ تعیین و اولویت‌بندی پروژه‌ها.