مصوبه « طرح اصلاح الگوی مصرف در خانواده»

(مصوب جلسه 653 مورخ 3/9/1388 شورای عالی انقلاب فرهنگی)         شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 653 مورخ 3/9/1388 ، براساس پیشنهاد مورخ 1/4/1388 شورای فرهنگی و اجتماعی زنان، طرح اصلاح الگوی مصرف در خانواده را به شرح ذیل تصویب نمود:        مقدمه:        پرداختن به موضوع اصلاح الگوی مصرف در قالب یک حرکت ارزشی، فراگیر و واقع‌نگر و مستمر نیازمند فرهنگ‌سازی، کنترل و ایجاد تحول نسبت به الگوی مصرف در خانواده می‌باشد و این امر مهم نیز از طریق ارتقاء مدیریت زنان بر اصلاح مصرف و نیز اصلاح مصرف زنان ممکن خواهدبود. به همین دلیل طرح اصلاح الگوی مصرف در خانواده می‌تواند مبنای تحقق این حرکت ضروری و ارزشمند قرار گیرد.        اصول:        نظر به موقیت محوری و حساس زنان در خانواده و نقش بی‌بدیل خانواده در حیات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ـ امنیتی جامعه؛ در اجرای طرح‌های کلان کشوری، مشارکت اساسی و فعال این نهاد بایستی در کانون ملاحظات و فرصت‌ها قرار گیرد.        بر این اساس در اجرایی نمودن طرح « اصلاح الگوی مصرف در خانواده» رعایت اصول ذیل ضروری است:        1ـ رعایت اصول علمی و تخصصی مبتنی بر آموزه‌های دینی، پژوهش و تجربه در تنظیم و ارائه الگوی مصرف در خانواده؛        2ـ تدوین برنامه‌های همسو و مکمل از سوی کلیه دستگاه‌ها در جهت اصلاح الگوی مصرف با محوریت خانواده؛        3ـ کاربردی و عملی بودن برنامه‌ها با پرهیز از افراط و تفریط در تعیین حدود و مصادیق مصرف در خانواده؛        4ـ آموزش محوری و توجه به اصل آموزش اعضاء خانواده در برنامه‌های مربوط به اصلاح الگوی مصرف؛        5 ـ بهره‌گیری از عامل تشویق در اجرای برنامه در رابطه با اجرای ارائه الگوی مصرف؛        6 ـ پایدار بودن برنامه‌ها و پرهیز از ارائه الگوهای مقطعی؛        اهداف:        1ـ بهره‌گیری عملی از منابع، امکانات و فرصت‌های موجود در خانواده در راستای اصلاح الگوی مصرف؛        2ـ اصلاح الگوی مصرف درعرصه‌ها و موضوعات مختلف در خانواده و تبیین مصادیق اسراف و تبذیر در مصرف خانگی و راهکارهای برون‌رفت از آن؛        3ـ بهره‌گیری از تأثیر و توانمندی زنان در اصلاح الگوی مصرف؛        4ـ تحقق فرهنگ قناعت سرافرازانه در خانواده و مبارزه با عادات فرهنگی و اقتصادی غلط؛        5 ـ تقویت اقتصاد خانواده با اصلاح الگوی مصرف و تأثیر آن بر اقتصاد ملی؛        راهبردها:        1ـ اصلاح نگرش خانواده و تواناسازی آنها براساس الگوی مصرف در اسلام و سنت نبوی و علوی و معصومین (ع) نسبت به مفهوم مصرف، اسراف و پرهیز از تجمل‌گرایی و مدگرایی افراطی؛        2ـ توسعه آگاهی والدین و هدایت و ترغیب آنها جهت اولویت‌بخشی در تأمین حقوق مادی و معنوی فرزندان در زمینه تغذیه، بهداشت روانی، جسمانی، ورزش، تفریحات سالم و نشاط‌آور، تحصیل و ازدواج و استفاده بهینه از محصولات فرهنگی ـ رسانه‌ای و تصویری در ساعات مختلف         شبانه‌روز؛        3ـ توسعه فرهنگ قناعت، ساده زیستی، اعتدال و تعدیل روحیه تنوع‌طلبی به منظور تقویت امنیت روانی اعضای خانواده و تهیه کتب و منابع و محصولات فرهنگی و آموزشی لازم در این زمینه؛        4ـ توسعه فرهنگ عفاف و پای‌بندیهای اخلاقی در خانواده به‌منظور پرهیز از ظاهرگرایی صرف و زیاده‌روی در مصرف اقلام آرایشی و پوششی؛        5 ـ هماهنـگی و همگرایی در سیـاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌هـای کلان کـشور نسبت به اصلاح الگوی مصرف و اولویت دادن به مصالح خانواده در این برنامه‌ها؛        6 ـ توسعه تحقیقات کاربردی درخصوص اجرای برنامه‌ها و نحوه استفاده از منابع و ارائه نتایج آن به مردم جهت تشویق خانواده‌ها در بهینه‌سازی مصرف و تداوم آن؛        راهکارها:        1ـ تعیین و تبیین مصادیق اسراف و آموزش شیوه‌های صحیح و مطلوب در خانواده درخصوص رعایت اعتدال در مصرف، تنظیم درآمدها و هزینه‌ها و استفاده از منابع، امکانات و سرمایه‌های مادی و معنوی بمنظور تأمین امنیت اقتصاد خانواده و جامعه؛        2ـ تبلیغ و ترویج فرهنگ مطالعه، تقویت قوه ادراک و تحلیل و خودباوری در زنان و اعضای خانواده به منظور رویگردانی آنان از زندگی مصرفی، اهداف سطحی و غیرتکاملی و غیرهدفمند؛        3ـ تقویت مشارکت فرهنگی و اقتصادی اعضای خانواده در تصمیم‌گیری‌های مادی و معنوی خانواده به منظور هماهنگ‌شدن و مسئولیت‌پذیری آنها نسبت به نحوه هزینه‌کردن سرمایه‌ها؛        4ـ توجه به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، ارتقاء دانش مدیریت زنان در اصلاح الگوی مصرف در خانواده و تبلیغ فرهنگ بهره‌وری در راستای استفاده بهینه از امکانات، منابع و وسایل زندگی و جلوگیری از فرسودگی زودرس آنها؛        5 ـ تشویق زنان بر استفاده بهینه از دارایی و اندوخته شخصی خود در چرخه اقتصادی خانواده و کشور؛        6 ـ بهره‌گیری از کلیه ظرفیت‌های قانون‌گذاری و اجرایی در اتخاذ شیوه‌های تشویقی و تنبیهی مستقیم و غیرمستقیم جهت رعایت الگوی مناسب مصرف در موارد و مصادیق مختلف در خانواده؛        7ـ ایجاد تعادل در تبلیغات تجاری و مصرفی رسانه‌ها به منظور جلوگیری از ترویج روحیه مصرف‌زدگی در خانواده‌ها؛        8 ـ جهت‌دهی به برنامه‌ها در نحوه گذران اوقات فراغت زنان و اعضای خانواده متناسب با سن، نیازهای جسمی و روانی، خصوصیات اقلیمی و سنت‌ها به منظور کاهش هزینه‌های غیرضروری در زندگی و بهره‌مندی سریع، آسان و ارزان از تسهیلات فراغتی در محل زندگی بانوان؛        9ـ افزایش آگاهی جوانان در خانواده نسبت به تعدیل توقعات و کاهش تشریفات و تقلیل هزینه‌های اضافی و زائد ازدواج و نیز در مراحل مختلف زندگی و تأثیر آن بر اقتصاد خانواده؛        10ـ ارائه شاخص‌های الگوی مصرف در بخش انرژی، تغذیه و غذا، کالاهای فرهنگی، دارو و درمان، فرآورده‌های آرایشی و پوشاک، ابزار و وسایل زندگی، ارتباطات، گذران اوقات فراغت، حمل و نقل و کاهش ضایعات در اقلام مختلف زندگی خانوادگی؛        11ـ اتخاذ تدابیر مناسب ترویجی و آموزشی به منظور افزایش تمایل خانواده‌ها در مصرف کالاهای داخلی؛        12ـ شـناسایی و معرفی تجربیات و الگوهای موفق مصرف در کشورهای مختلف به خانواده‌ها؛        13ـ شناسایی امکانات و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی مناطق مختلف کشور متناسب با نیازهای جسی و روحی مردم هر منطقه، فرهنگ و سنت‌های بومی، آداب دینی و تنوع اقلیمی،        14ـ ترغیب سازمانهای مردم نهاد مرتبط با حوزه زنان نسبت به اطلاع‌رسانی در زمینه رعایت الگوی مصرف صحیح از طریق پایگاه‌های         اطلاع‌رسانی و سایر منابع آنها؛        15ـ پیگیری مستمر و نظارت دستگاههای‌ناظر بر اجرای صحیح برنامه‌های پیش‌بینی‌شده.        ترتیبات اجرا:        دستگاه‌های ذیربط متناسب با هریک از راهبردها و راهکارها موظفند با همکاری شورای فرهنگی و اجتماعی زنان نسبت به پیش‌بینی تمهیدات اجرایی و تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی مرتبط آن، اقدام نمایند. همچنین این دستگاه‌ها بایستی گزارشی از عملکرد سالیانه خود را از طریق شورای فرهنگی و اجتماعی زنان به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، ارائه نمایند. معاون اول رئیس جمهور ـ پرویز داودی