سیاستهای ارتقاء مشارکت زنان در آموزش عالی

(مصوب جلسه 570 مورخ 26/7/1384 شورای عالی انقلاب فرهنگی)          شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 570  مورخ 26/7/1384، سیاستهای ارتقاء مشارکت زنان در آموزش عالی را به شرح ذیل تصویب نمود:         مقدمه         زنان کشور ما نیمی از افراد جامعه را تشکیل می‌دهند و سازندگان و پرورش‌دهندگان نسل‌های آینده‌اند و منبع انسانی بالقوه مهمی در توسعه علمی، اجتماعی و فرهنگی کشور محسوب می‌شوند بنابراین باید در نظر گرفتن جایگاهشان در نظام اسلامی و شناخت موقعیت کنونی آنان به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا امکان پرورش کامل استعدادهایشان مهیا شود و با کاهش فاصله قابلیت‌های علمی زنان و مردان، بسیاری از مشکلات فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی را حل نمود و از طرفی تمام اعضای خانواده  و اجتماع در بهره‌وری از آن سهیم خواهندشد. خوشبختانه در پرتو پیروزی انقلاب اسلامی ایران، زمینه‌های مناسبی برای استقبال زنان به آموزش عالی فراهم شد و افق‌های تازه‌ای برای ایفای نقش مؤثرتر زنان تحصیل کرده و متخصص در عرصه‌های مختلف گشوده شد. اما علیرغم افزایش کمی و رشد آماری دانشجویان دختر در رقابت تنگاتنگ جهت ورود به دانشگاه، مشکلاتی در چشم انداز آینده آموزش عالی زنان و بهره‌گیری از توانمندیهای آنان دیده می‌شود که شورای عالی انقلاب فرهنگی بر همین اساس سیاستهای ارتقاء مشارکت زنان در آموزش عالی را به شرح ذیل تصویب نموده است:         فصل اول: اهداف         1ـ ارتقاء سطح فرهنگی، تعمیق باورهای دینی و رشد فرهنگ عفاف و فضائل اخلاقی و حرفه‌ای.         2ـ ایجاد فرصت و امکانات عادلانه و رفع تبعیضات ناروا در تربیت نیروی متخصص زن به منظور بهره‌گیری از تخصص آنان در توسعه و تعالی کشور.         3ـ توسعه کمی و کیفی آموزش عالی زنان در کسب مدارج بالا.         4ـ توسعه مشارکت زنان متخصص در سطح مختلف مدیریت آموزش عالی کشور.         5 ـ افزایش توانمندی و کسب مهارتهای لازم برای زنان جهت ایفای مؤثرتر مسئولیتهای فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی زنان.         فصل دوم: سیاستهای مربوط به برنامه‌های آموزشی         1ـ برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر لازم جهت توسعه آموزش عالی زنان در کلیه سطوح علمی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی.         2ـ افزایش کمی و کیفی سطح آموزش و مهارت‌های اختصاصی زنان، و تنوع بخشی به رشته‌های دانشگاهی متناسب با نقش‌آفرینی آنان در عرصه‌های مختلف زندگی.         3ـ اهتمام بر برنامه‌ریزی آموزشی و تدوین منابع درسی متناسب با نیازها و نقش‌آفرینی‌های زنان در خانواده و اجتماع.         4ـ اتخاذ تدابیر قانونی و آموزشی انعطاف‌پذیر و متناسب با مسئولیت‌های خانوادگی زنان (همسری و مادری).         5 ـ اتخاذ تدبیر مناسب جهت تحصیل دانشجویان دختر در دانشگاه‌های محل اقامت خود.         6 ـ توسعه کمی و کیفی رشته‌های تحصیلی و منابع درسی مربوط به زنان و خانواده به منظور تبیین نظام‌مند مبانی اسلام در زمینه شخصیت، حقوق و مسئولیت‌های زنان و خانواده.         7 ـ توسعه کمی و کیفی امکانات آموزش عالی برای دختران در نقاط محروم جهت رشد استعداد آنها و دسترسی به سطوح بالای آموزشی.         فصل سوم: سیاستهای مربوط به پژوهش و فن‌آوری         1ـ اتخاذ تدابیر مناسب جهت توسعه مشارکت اعضاء هیأت علمی و دانشجویان زن در برنامه‌های تحقیقاتی دانشگاهها و مراکز پژوهشی.         2ـ تخصیص بخشی از امکانات، اعتبارات پژوهشی، موضوعات و منابع تحقیقات به مسائل و موضوعات موردنیاز زنان.         3ـ حمایت از محققین زن در بخش پژوهش و فن‌آوری و تلاش جهت رفع مشکلات آنان و بهبود زندگی مادی و معنوی آنان.         4ـ توسعه ارتباط علمی اعضاء  هیأت علمی و محققین و دانشجویان تحصیلات تکمیلی زن به دانشگاهها و مجامع علمی خارج از کشور.         5 ـ حمایت از تشکیل و توسعه انجمنهای علمی زنان.         6 ـ تخصیص امکانات علمی و پژوهشی مناسب جهت جذب نخبگان علمی زن.         7 ـ توسعه و ساماندهی واحدهای پژوهشی زنان به منظور ارتقاء وضعیت پژوهش.         8 ـ توسعه مشارکت اعضاء هیأت علمی و پژوهشگر زن در فعالیتهای مربوط به پارکهای فن‌آوری و شهرکهای تحقیقاتی.         فصل چهارم: سیاستهای مربوط به منابع انسانی         1ـ برنامه‌ریزی جامع و راهبردی در خصوص تربیت زنان متخصص و مورد نیاز جامع در راستای توسعه و تعالی کشور.         2ـ ایجاد فرصت عادلانه با تأکید بر اصل تعهد و تخصص و شایسته‌سالاری در جذب و بهره‌گیری از توانمندیهای زنان متخصص در نظام مدیریتی به عنوان اعضای هیأت علمی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی.         3ـ افزایش مشارکت اعضای هیأت علمی زن در برنامه‌ریزی آموزشی و فرهنگی.         4ـ افزایش مشارکت اعضای هیأت علمی زن در برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاهها.         5 ـ ارتقاء سطح علمی، آموزشی، پژوهشی و مدیریتی زنان در دانشگاهها از طریق دوره‌های تخصصی، فرصت‌های مطالعاتی و.... در کوتاه مدت و درازمدت.         6 ـ توسعه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی خاص زنان.         فصل پنجم: سیاستهای مربوط به امور فرهنگی ـ اجتماعی         1ـ توسعه آگاهیهای دینی و فرهنگی دانشجویان دختر در عقیده‌مندی و پای‌بندی به ارزش‌ها و حدود الهی و ایجاد مصونیت در برابر القای شبهات دینی در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی.         2ـ توسعه و تقویت فرهنگ عفاف و حجاب و رعایت اصول و موازین اسلامی از طریق برنامه‌های آموزشی و فرهنگی دانشگاهها و ضرورت نظارت صحیح بر حاکمیت این موازین در فضای فرهنگی دانشگاهی.         3ـ اهتمام به معرفی اسوه‌ها و الگوهای مناسب از مفاخر زنان مسلمان در عرصه‌های گوناگون در برنامه‌های فرهنگی و متون آموزشی دانشگاهها.         4ـ تقویت هویت ملی و دینی و روحیه اعتماد به نفس و خودباوری در زنان و دختران دانشگاهی از طریق برنامه‌های فرهنگی.         5 ـ توسعه و تعمیق بینش سیاسی دانشجویان بمنظور دفاع از نظام اسلامی و مقابله با تهاجم فرهنگی.         6 ـ حمایت و تقویت حضور و مشارکت دختران دانشجو در فعالیتهای انجمنها و تشکل‌های فرهنگی ـ اجتماعی دانشگاهها.         7 ـ ایجاد زمینه مناسب جهت پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی دختران دانشجو با تأکید بر وضعیت دانشجویان غیربومی و تفاوت‌های فرهنگی ـ اقتصادی و اجتماعی آنان با سایر دانشجویان.         فصل ششم: سیاستهای مربوط به امور خدماتی و رفاهی         1ـ توسعه خدمات مشاوره‌ای رایگان در زمینه‌های علمی، فرهنگی، ازدواج و مشکلات خانوادگی برای دانشجویان دختر (خصوصاً دانشجویان جدیدالورود به شهرهای بزرگ).         2ـ توسعه کمی و کیفی خدمات مادی و معنوی به دانشجویان دختر نیازمند و بهبود وضعیت تحصیلی آنان.         3ـ توسعه کمی و بهبود وضعیت خوابگاههای دانشجویان دختر براساس میزان پذیرفته‌شدگان در دانشگاهها و افزایش مشارکت آنان در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی و اداره خوابگاهها.         4ـ توجه به تأمین و غنی‌سازی اوقات فراغت دانشجویان دختر و توسعه امکانات ورزشی به عنوان عامل مهم در سلامت، افزایش بهداشت روانی و روحیه نشاط و مصونیت در برابر آسیب‌های اجتماعی.         5 ـ ایجاد تسهیلات، امکانات و خدمات لازم و مناسب برای دانشجویان دختر بمنظور ایفای همزمان مسئولیت همسری و مادری و آموزشی آنان (انعطاف در ساعت کار، افزایش مدت مرخصی زایمان، ساعت شیردهی، امکانات نگهداری فرزند، خدمات بیمه‌ای و...).         6 ـ حمایت از تشکیل و توسعه تشکل‌های صنفی و رفاهی دانشجویان، مدیران و اساتید زن بمنظور بررسی مشکلات خود در امور اقتصادی و اجتماعی.         7 ـ توسعه و تقویت منابع، تجهیزات و امکانات آموزشی و کمک آموزشی (بانک اطلاعات، کتابخانه و....) موردنیاز دانشجویان، اساتید و مدیران زن در دانشگاهها.         فصل هفتم: سیاستهای مربوط به اشتغال زنان فارغ‌التحصیل         1ـ اتخاذ تدابیر لازم جهت هدایت تحصیل دختران در انتخاب رشته‌های تحصیلی، متناسب با مسئولیت‌های خانوادگی و آینده شغلی آنان.         2ـ بهره‌گیری مناسب و تخصصی از مشارکت کمی و کیفی زنان آموزش‌دیده و فارغ‌التحصیل به عنوان سرمایه‌های ملی در برنامه‌های توسعه در راستای بهره‌وری مناسب از نظام آموزشی کشور و ایجاد توسعه پایدار و متوازن.         3ـ استفاده بهینه از تجارب علمی و فرهنگی زنان دانشگاهی و حوزوی در مجامع ملی و بین‌المللی.         4ـ ایجاد هماهنگی جهت ایجاد فرصت‌های شغلی بمنظور بهره‌وری نظام‌مند و مناسب از نظام آموزش عالی دولتی زنان با توجه به صرف منابع و جلوگیری از اتلاف آن.