رأی شماره ۷۵۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص عدم صلاحیت شعب دیوان عدالت ادار

        تاریخ: 15/11/1385        شماره دادنامه: 759        کلاسه پرونده: 85/814‏        مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.‏        شاکی: رئیس شعبه پانزدهم دیوان عدالت اداری.‏        موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 5 و 10 تجدیدنظر ‏دیوان عدالت اداری.‏        مقدمه: الف ـ1ـ شعبه بیست و هفتم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/1468 ‏موضوع شکایت آقای سلیمان عسگری به طرفیت هیأت حل اختلاف رسیدگی به شکایات ‏استانداری تهران به خواسته دستور موقت به شرح دادنامه شماره 773 مورخ 1/6/1384 ‏چنین رأی صادر نموده است، .... نظر به اینکه تصمیم هیأت طرف شکایت در اجرای ماده 28 ‏قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران و ماده 26 ‏آیین‎نامه اجرائی قانون مذکور اتخاذ گردیده و مطابق قسمت اخیر ماده 82 قانون فوق‎الذکر ‏فرد یا افرادی که سلب عضویت می‎گردند می‎توانند به دادگاه صالح شکایت نمایند که با ‏توجه به استفاده از لفظ دادگاه دیوان عدالت اداری خارج از شمول لفظ مذکور بوده موضوع ‏در صلاحیت رسیدگی محاکم عمومی استان تهران می‎باشد لذا شعبه مستنداً به مواد 11 ‏و 14 و 18 قانون دیوان عدالت اداری و ماده 21 آیین‎ دادرسی دیوان عدالت اداری قرار ‏عدم صلاحیت خویش را به شایستگی رسیدگی دادگاههای عمومی استان تهران صادر و ‏اعلام می‎نماید. الف ـ2ـ شعبه پنجم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/726 ‏موضوع تقاضای تجدیدنظر سلیمان عسگری نسبت به دادنامه شماره 773 مورخ 1/6/1384 ‏صادره از شعبه بیست و هفتم دیوان به شرح دادنامه شماره 926 مورخ 2/9/1384 چنین ‏رأی صادر نموده است. نظر به اینکه به موجب قسمت اخیر ماده 82 قانون تشکیلات، وظایف ‏و انتخابات شورای اسلامی کشور اعتراض به رأی هیأت حل اختلاف موضوع ماده 82 ‏قانون مذکور قابل رسیدگی در دادگاه صالحه عنوان شده و مطابق بند 2 ماده 11 قانون ‏دیوان آراء کلیه کمیسیونها، هیأتهای حل اختلاف و نظائر آن قابل اعتراض و رسیدگی در ‏دیوان می‎باشد در نتیجه منظور قانونگذار در ماده اعلامی دیوان عدالت اداری به نظر ‏می‎رسد و صلاحیت دیوان جهت رسیدگی به موضوع محرز است و بدین استدلال دادنامه ‏شماره773 مورخ1/6/1384 شعبه بیست و هفتم دیوان مبنی بر رد صلاحیت نقض می‎شود و ‏اما در ماهیت قضیه .... ب ـ1ـ شعبه‎پانزدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/2811 ‏موضوع شکایت آقای اقبال منصوریان به طرفیت، هیأت حل اختلاف استانداری تهران ‏به خواسته اعتراض و تقاضای ابطال رأی مورخ 16/12/1384 هیأت مشتکی‎عنه در سلب ‏عضویت شاکی در شورای اسلامی شهر اسلامشهر به شرح دادنامه شماره 1160 مورخ ‏‏7/5/1385 چنین رأی صادر نموده است، اولاً نظر به اینکه قواعد آمره مربوط به صلاحیت ‏رسیدگی مراجع قضائی از مقرراتی است که حتی چنانچه اصحاب دعوی متذکر آن نشوند، ‏مرجع قضائی مربوطه خود مکلف به توصیف و شناسائی و تشخیص صلاحیت رسیدگی ‏خود به موضوع مطروحه می‎باشد که در مانحن فیه چون قانونگذار در عبارات مندرجه در ‏بند 2 ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری اراده حصر نداشته بلکه به سیاق تمثیلی آراء ‏کمیسیونها و شوراها و هیأتها و نظائر آن که مقنن از کلمه مانند بهره جسته مبین عدم ‏افاده محدودیت در طرح شکایت از تصمیمات و مصوبات و آراء هیأتها و کمیسیونها و ‏شوراهائی است که واجد تشکیلات قانونی و اداری بوده و تصمیمات و اقداماتشان بر مبنای ‏مقررات قانونی اتخاذ می‎گردد و آراء آنها در زمره اعتبار آراء قضائی که از سوی محاکم ‏دادگستری صادر می‎شود را ندارد و همچنانکه در تبصره 2 ماده 11 قانون مذکور اعتراض ‏به آراء دادگاههای دادگستری را استثناء نموده و خارج از صلاحیت این دیوان قرارداده فلذا ‏با عنایت به مقررات مترقی اصل 173 قانون اساسی و فلسفه تأسیس دیوان عدالت اداری ‏که نخواسته‎اند هیچگونه شکایت و تظلم‎خواهی در جمهوری اسلامی بدون دادخواهی و ‏رسیدگی باقی بماند، رسیدگی به اعتراض آراء هیأتهای موصوف از هر حیث در حیطه ‏صلاحیت این دیوان است، زیرا به آراء هیأتهای مذکور رأی دادگاه اطلاق نمی‎شود. ثانیاً..... ‏ب ـ2ـ شعبه دهم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/654 موضوع تقاضای ‏تجدیدنظر هیأت حل اختلاف رسیدگی به شکایات استانداری تهران نسبت به دادنامه ‏شماره 1160 مورخ 7/5/1385 صادره از شعبه پانزدهم دیوان به شرح دادنامه شماره 943 ‏مورخ 27/8/1385 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به منطوق قسمت اخیر ماده 82 ‏قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و انتخاب شهرداران دایر به صلاحیت ‏دادگاه صالح و اینکه به موجب وحدت ملاک رأی شماره 537 مورخ 1/8/1369 هیأت ‏عمومی دیوان عالی کشور و رأی شماره 25ـ24ـ23 مورخ 7/3/1370 هیأت عمومی ‏دیوان عدالت اداری منظور از دادگاه صالح محاکم عمومی دادگستری است لذا رسیدگی ‏به موضوع شکایت خـارج از حدود صلاحیت و اختیارات این مرجع مصرح در ماده 11 قانون ‏دیوان عدالت اداری تشخیص، ضمن ورود تجدیدنظر خواهی و نقض دادنامه معترض‌عنه ‏قرار عدم صلاحیت به صلاحیت محاکم عمومی دادگستری استان تهران صادر می‎نماید. ‏هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فـوق با حضور رؤسای شعب بـدوی و رؤسا و ‏مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء ‏به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.‏ رأی هیأت عمومی         مطابق ماده82 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب ‏شهرداران، اعضاء شوراهای روستا، بخش، شهرک و شهرها در صورت سلب عضویت خود ‏در شوراهای مزبور می‎توانند به دادگاه صالح شکایت کنند. نظر به اینکه واژگان « دادگاه ‏صالح» همانطور که در دادنامه شماره 537 مورخ 1/8/1369 هیأت عمومی دیوان عالی ‏کشور و همچنین دادنامه‎های 25ـ24ـ23 مورخ7/3/1370 و شماره72 مورخ 17/2/1385 ‏هیأت عمومی دیوان تصریح شده مفید و مفهم دادگاه ذیصلاح دادگستری است و اطلاق ‏الفاظ مذکور در اصطلاح حقوقی و اداری به دیوان عدالت اداری، موافق مراد و مقصود و ‏حکم صریح مقنن نیست، بنابراین دادنامه شماره 943 مورخ 27/8/1385 شعبه دهم ‏تجدیدنظر دیوان متضمن قرار عدم صلاحیت دیوان به اعتبار صلاحیت دادگاه ذیصلاح ‏دادگستری در مورد رسیدگی به شکایت و اعتراض عضو شورای اسلامی به خواسته سلب ‏عضویت وی صحـیح و موافق قانون است. این رأی به استناد قسمت اخیر ماده 20 ‏اصلاحی قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع ذیربط در موارد مشابه ‏لازم‎الاتباع است.‏ هیأت عمومی دیوان عدالت اداریمعاون قضائی دیوان عدالت اداری ـ مقدسی‎فرد