رأی شماره۲۱۶ ـ ۲۱۷ ـ ۲۱۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص حقوق بازنشستگی و وظیف�

بر مبنای میانگین تمامی حقوق و مزایای مشمول کسور بازنشستگی در دو سال آخر خدمت با اعمال آخرین ضریب حقوق سال بازنشستگی محاسبه و تعیین گردد        تاریخ: 15/6/1389                      شماره دادنامه: 216، 217، 218       کلاسه پرونده: 89/400، 89/401، 89/402       مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.       شکات: آقایان 1ـ میرستار میشن‌چی‌اصل 2ـ سیدمحمدالهی 3ـ حسن پیرانی 4ـ خانم مهری زرین قلم.       موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء بین دادنامه‎های شماره 1365 مورخ 7/7/1388، در پرونده کلاسه 4/88/342 و شماره 1327 مورخ 28/6/1388، در پرونده کلاسه 4/88/365 و شماره 1362 مورخ 7/7/1388، در پرونده کلاسه 4/88/466، همگی صادره از شعبه 4 دیوان عدالت اداری و شماره 1553 مورخ 29/8/1387، در پرونده کلاسه 21/87/344 صادره از شعبه 21 دیوان عدالت اداری مبنی بر رد شکایت با دادنامه‎های شماره 1676 مورخ 19/8/1386، در پرونده کلاسه 86/1/218 صادره از شعبه اول دیوان عدالت اداری و شماره 1020 مورخ 29/4/1387، در پرونده کلاسه 1/87/4 و شماره 955 مورخ 4/5/1388، در پرونده کلاسه 1/88/322 و شماره 1180 مورخ 26/6/1386، در پرونده کلاسه 85/1/2667 همگی صادره از شعبه اول دیوان عدالت اداری و شماره 580 مورخ 15/5/1386، در پرونده کلاسه 85/2/1581 صادره از شعبه دوم دیوان عدالت اداری و شماره 1132 مورخ 4/7/1388، در پرونده کلاسه 3/88/406 صادره از شعبه 3 دیوان عدالت اداری و شماره 1082 مورخ 2/10/1382، در پرونده کلاسه 81/7ت/1871 شعبه هفتم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری مبنی بر ورود شکایت.       گردشکار: شکات به شرح درخواست تقدیمی اشعار داشته‎اند، در خصوص الزام دانشگاه مربوطه و سازمان بازنشستگی مبنی بر اصلاح حکم بازنشستگی و اصلاح حکم برقراری حقوق بازنشستگی اعضاء هیأت علمی شعب دیوان آراء متناقضی صادر نموده‎اند، که به موجب آن آراء شعب چهارم و بیست و یکم حکم به رد شکایت و شعب اول، دوم، سوم و 7 تجدیدنظر حکم به ورود صادر نموده‎اند. لذا با اعلام مراتب خواهان صدور و ایجاد رأی وحدت رویه گردیده‎اند. مشروح آراء به شرح زیر می‎باشد: الف ـ شعبه 4 دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه‎های 4/88/342، 4/88/465 و 4/88/466، موضوع شکایت آقایان 1ـ حسن پیرانی 2ـ سیدمحمد الهی 3ـ میرستار میشن‌چی و به طرفیت 1ـ دانشگاه رازی کرمانشاه 2ـ سازمان بازنشستگی و به خواسته برقراری حقوق بازنشستگی برمبنای حقوق دریافتی زمان اشتغال، طی دادنامه‌های شماره 1365 و شماره 1362 مورخ 7/7/1388 و 1327 مورخ 28/6/1388 چنین انشاء رأی نموده است: نظر بر اینکه اولاً تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 25/11/1374 که اعلام نموده حقوق بازنشستگی و وظیفه اعضای هیأت علمی و قضات با اعمال ضرایب مربوط به آنان در هر سال محاسبه و پرداخت خواهد شد متضمن تغییر در روش محاسبه حقوق بازنشستگی آنان نبوده و فقط متضمن لزوم اعمال ضریب هر سال در محاسبه آن می‎باشد. ثانیاً برابر ماده 6 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی، بانوان شاغل و خانواده‎ها و سایر کارکنان مصوب13/2/1379، مبنای حقوق بازنشستگی معـدل تمامی حقوق و مزایای دریافتی که ملاک کسور بازنشستگی در دو سال آخرخدمت بوده با اعمال آخرین ضریب حقوق سال بازنشستگی خواهد بود. ثالثاً مطابق ماده34 آیین‎نامه استخدامی هیأت علمی، اعضای رسمی هیأت علمی از لحاظ بازنشستگی و وظیفه تابع مقررات بازنشستگی و وظیفه مستخدمین رسمی کشورمی‎باشند و در ماده 70 آیین‎نامه جدید اعضای هیأت علمی مصوب 1/5/1387 نیز بر آن تاکید شده است، رابعاً دادنامه شماره 71ـ70 مورخ 29/2/1381 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ناظر بر نحوه تعیین حقوق بازنشستگی قضات بوده و تسری آن به اعضای هیأت علمی و اساتید دانشگاه‎ها که از حیث بازنشستگی طبق ماده34 مزبور تابع قانون استخدام کشوری هستند توجیه قانونی ندارد. علیهذا شکایت غیروارد تشخیص و به استناد مواد مرقوم و مواد 7 و 48 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385، حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‎گردد. ب ـ شعبه 21 دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه 21/87/344، موضوع شکایت خانم مهری زرین‌قلم و به طرفیت 1ـ سازمان بازنشستگی کشوری 2ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به خواسته ابطال حکم بازنشستگی شماره 30203275 مورخ 13/12/1384 و اصلاح احکام بدوی و الزام خواندگان به صدور حکم جدید طی دادنامه شماره 1553 مورخ 29/8/1387، چنین انشاء رأی نموده است: نظر به اینکه اعضاء هیأت علمی دانشگاه‎ها و موسسات آموزش عالی از لحاظ بازنشستگی تابع قانون و مقررات بازنشستگی مستخدمین کشوری است و مستنداً به ماده 34 آیین‎نامه استخدامی اعضاء هیأت علمی دانشگاه‎ها و موسسات آموزش عالی اعضاء رسمی هیأت علمی جزء در مواردی که در آیین‎نامه مذکور تصریح‌شده از لحاظ بازنشستگی نیز قانون مارالذکر می‎باشند و لذا با توجه به موارد فوق و اصلاحات قوانین بعدی و تغییر در نحوه محاسبه حقوق بازنشستگی و ضرایب مربوط به آنها سرانجام براساس تبصره ذیل قانون اصلاحات پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی مصوب سال 13/2/1379، حقوق بازنشستگی مستخدمین کشوری معدل متوسط حقوق و فوق‎العاده دو سال آخر خدمت که کسور بازنشستگی از آنها دریافت می‎گردیده است ملاک محاسبه حقوق بازنشستگی محاسبه و قرار گرفت و تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 25/11/1374 نیز به اعمال ضریب تصریح نموده است و اشاره‎ای به نحوه محاسبه حقوق بازنشستگی ننموده است که با این کیفیت در محاسبه حقوق بازنشستگی متوسط حقوق و فوق‎العاده شغل دو سال آخر خدمت با اعمال آخرین ضریب ملاک محاسبه قرار می‎گیرد. زیرا تبصره 6 ماده واحده قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 25/11/1374 صرفاً به ضریب اشاره نموده و لذا نحوه محاسبه طبق قوانین انجام می‎گیرد و قانون سال 1379 که در بالا اشاره کرد در نحوه محاسبه هنوز به قوت خود باقی است که اعضاء هیأت علمی نیز در تعیین معدل حقوق بازنشستگی بر این اساس محاسبه حقوق و بازنشستگی تعیین می‎گردد و رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 70ـ71 مورخ 29/2/1381 وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و غیره که مورد استناد شاکیه قرار گرفته است صرفاً به قضات دادگستری اشاره کرده و مشمول قضات است و اعضاء هیأت علمی را شامل نمی‎گردد و به علاوه خواندگان نیز دعوی خواهان را طی لایحه‎ای که ارسال نموده‎اند و لذا بنا به مراتب فوق دعوی خواهان غیر ثابت تشخیص مستنداً به مواد 7 و 13 قانون دیوان عدالت اداری حکم به رد دعوی خواهان صادر و اعلام می‎گردد. ج ـ شعبه اول دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده‎های کلاسه 86/1/218، 1/87/4، 1/88/322 و 85/1/2667 موضوع شکایت آقایان 1ـ غلامرضا دشتی 2ـ عطاءاله زارع‌باغابری 3ـ عزیزاله مرادی 4ـ حسین الهی و به طرفیت دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه رازی کرمانشاه 2ـ سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته احتساب حقوق بازنشستگی مطابق آخرین حکم کارگزینی طی دادنامه‎های شماره 1676 مورخ 19/8/1386، شماره 1020 مورخ 29/4/1387، شماره 955 مورخ 14/5/1388 و شماره 118 مورخ 26/6/1386، چنین انشاء رأی نموده است: نظر به اینکه به موجب تبصره 6 قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 25/11/1374، حقوق بازنشستگی و وظیفه اعضای هیأت علمی و قضات از مستخدمان و دیگر کارکنان مصرح در تبصره 5 قانون یادشده استثناء شده و حقوق اعضای هیأت علمی و قضات با اعمال ضرایب مربوط به آنان در هر سال محاسبه و پرداخت می‎شود و با عنایت به اینکه مقررات بند (د) ماده 3 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1379 و ماده 6 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان دولت بر مبنای معدل حقوق دو سال آخر خدمت منحصراً ناظر به تبصره 5 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب سال 1374 می‎باشد و قابل تسری به اعضای هیأت علمی و قضات که تابع مقررات استخدامی خاص هستند نمی‎باشد. بنابراین با توجه به مراتب فوق و استفاده از وحدت ملاک رأی شماره71ـ70 مورخ29/2/1381، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی و الزام ادارات طرف شکایت به محاسبه حقوق بازنشستگی نامبرده بر مبنای مقرره در تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه سال 1374 صادر و اعلام می‎نماید. د ـ شعبه دوم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/2/1581، موضوع شکایت آقای دکتر تقی سالاری و به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد و سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته اصلاح حکم بازنشستگی به شماره 1558/1ق مورخ 7/2/1384 و اصلاح حکم برقراری حقوق بازنشستگی به شماره 30202148 مورخ 7/10/1384، طی دادنامه شماره 580 مورخ 15/5/1386، چنین انشاء رأی نموده است: در تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 25/11/1374، صرفاً مقرر می‎دارد: حقوق بازنشستگی وظیفه اعضای هیأت علمی و قضات با اعمال ضرایب مربوط به آنان در هر سال محاسبه و پراخت می‎شود که در این تبصره صرفاً ضریب سال آخر را موثر در حقوق بازنشستگی می‎داند و اساساً ضریب حقوق غیر از حقوق است و تنها یکی از عوامل موثر و تشکیل‌دهنده حقوق می‎باشد. بنابراین محاسبه حقوق اعضای هیأت علمی بر مبنای حقوق و فوق‎العاده شغل دو سال آخر خدمت همچنان به قوت خود باقی است. لکن از آنجا کـه تبصره 6 مـاده واحده اصلاح پاره‎ای از مقـررات مربوط به حقوق بازنشستگی مصوب 13/2/1379 هیأت علمی را با قضات یکسان دانسته و در دادنامه شماره 71ـ70 مورخ 29/2/1381، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قضات دادگستری را مستثنی نموده به جهت اینکه موضوع شکایت حقوق قضات بوده است اعمال آن در خصوص اعضای هیأت علمی به لحاظ همطرازی آنها در همه مواهب قانونی است. با عنایت به مراتب فوق، شعبه به ورود شکایت شاکی رأی می‎دهد. ه‍ـ ـ شعبه سوم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه 3/88/406، موضوع شکایت آقای علی‎اکبر حجت جلالی و به طرفیت 1ـ دانشگاه رازی کرمانشاه 2ـ سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته پرداخت حقوق بازنشستگی بر مبنای آخرین حکم کارگزینی و مطالبه مابه‎التفاوت ریالی احکام قدیم و جدید طی دادنامه شماره 1132 مورخ 4/7/1388، چنین انشاء رأی نموده است: نظر به اینکه به موجب تبصره 6 قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 25/11/1374، حقوق بازنشستگی و وظیفه اعضای هیأت علمی و قضات از مستخدمان و دیگر کارکنان مصرح در تبصره 5 قانون یادشده استثناء شده و حقوق اعضای هیأت علمی و قضات با اعمال ضرایب مربوط به آنان در هر سال محاسبه و پرداخت می‎شود و با عنایت به اینکه مقررات بند دوم ماده 3 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1379 و ماده 6 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حق بازنشستگی و وظیفه کارکنان دولت بر مبنای معدل حقوق دو سال آخر خدمت منحصراً ناظر به تبصره 5 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 1374 می‎باشد و قابل تسری به اعضای هیأت علمی و قضات که تابع مقررات خاص هستند، نمی‎باشند. بنابراین با توجه به مراتب فوق و استفاده از وحدت ملاک رأی شماره 71ـ70 مورخ 29/2/1381 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی و الزام ادارات طرف شکایت به محاسبه حقوق بازنشستگی نامبرده بر مبنای مقرره در تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه سال 1374 صادر و اعلام می‎نماید. وـ1ـ شعبه اول دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه 79/1/1201، موضوع شکایت آقای نصرت اله سعیدی و به طرفیت 1ـ دانشگاه فردوسی مشهد 2ـ سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته اصلاح حکم شماره 21089 مورخ 24/5/1379 بازنشستگی و حکم شماره 3722 مورخ 5/7/1379، برقراری حقوق بازنشستگی و صدور حکم جدید با منظورنمودن حق جذب با ضریب سال آخر بازنشستگی طی دادنامه شماره 1800 مورخ 24/10/1380، چنین انشاء رأی نموده است: با توجه به مدافعات خواندگان در لوایح دفاعیه تقدیمی خصوصاً مدافعات موجه سازمان بازنشستگی کشوری بروز تخلف از مقررات از ناحیه خواندگان در اصدار حکم بازنشستگی و نیز حکم برقراری حقوق بازنشستگی شاکی احراز نمی‎شود و به همین جهت شکایت غیر وارد تشخیص و قرار رد آن صادر و اعلام می‎گردد. و ـ2ـ شعبه 7 تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه ت7/81/1871، موضوع تجدیدنظر خواهی آقای نصرت‌اله سعیدی نسبت به دادنامه شماره 1800 مورخ 24/10/1380، طی دادنامه شماره 1082 مورخ 2/10/1382، چنین رأی صادر نموده است: نظر به اینکه بند (ب) قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب سال1374 مجلس شورای اسلامی مقرر نموده در احتساب حقوق بازنشستگی و وظیفه موضوع ماده یک و بند (ج) ماده 8 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری حقوق تفاوت تطبیق حقوق، فوق‎العاده و سایر فوق‎العاده‎هایی که از بابت آنها کسور بازنشستگی دریافت می‎شود مورد محاسبه قرار می‎گیرد و تبصره 6 قانون مذکور نیز مقرر می‎دارد، حقوق بازنشستگی و وظیفه اعضاء هیأت عملی و قضات با اعمال ضرایب مربوط به آنان در هر سال محاسبه و پرداخت می‎شود و از آنجا که تجدیدنظرخواه عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه فردوسی مشهد می‎باشد و براساس مستندات فوق‎الذکر می‎بایست فوق‎العاده جذب پرداختی به ایشان مبنای احتساب در حقوق بازنشستگی وی قرار گیرد و حقوق بازنشستگی و وظیفه مشارالیه با اعمال ضرایب مربوطه در هر سال محاسبه و پرداخت شود و از باب وحدت ملاک رأی شماره 71ـ70 مورخ 29/1/1381 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز مؤید این امر می‎باشد. علیهذا تجدیدنظرخواهی را وارد تشخیص داده و با فسخ دادنامه تجدیدنظرخواسته حکم به ورود شکایت و الزام سازمان‌های مشتکی‎عنهم به اصلاح حکم بازنشستگی شاکی بر مبنای احتساب فوق‎العاده جذب در حقوق بازنشستگی و پرداخت آن براساس ضرایب سال آخر خدمت به نامبرده صادر و اعلام می‎گردد.هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید. رأی هیأت عمومی        اولاً، تعارض در آراء فوق‎الذکر محرز است. ثانیاً، حکم مقرر در تبصره یک ماده یک قانون نظام هماهنگ حقوق بازنشستگی و وظیفه مصوب 23/6/1373 به موجب ماده 10 قانون اصلاح پاره‎ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی، بانوان شاغل، خانواده‎ها و سایر کارکنان، مصوب 13/2/1379 نسخ گردیده و بر اساس حکم مقرر در ماده 6 قانون اخیرالذکر، حقوق بازنشستگی و وظیفه اعضاء هیأت علمی دانشگاه‎ها و موسسات آموزش عالی می‎بایست بر مبنای میانگین تمامی حقوق و مزایای مشمول کسور بازنشستگی در دو سال آخر خدمت با اعمال آخرین ضریب حقوق سال بازنشستگی محاسبه و تعیین گردد. بنابراین آراء شعب چهارم و بیست و یکم دیوان عدالت اداری مبتنی بر رد شکایت در حدی که متضمن این معنی می‎باشد، صحیح تشخیص و موافق اصول و موازین قانونی اعلام می‎گردد. این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم‎الاتباع است.   معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی