رأی شماره ۴۱۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص خسارات وارده به مؤدی مالیاتی در �

        تاریخ: 18/6/1386        شماره دادنامه: 417        کلاسه پرونده: 84/888        مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.        شاکی: سازمان امور مالیاتی کشور.        موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب اول و نهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری.        مقدمه: الف ـ1ـ شعبه ششم در رسیدگی به پرونده کلاسه 81/1018 موضوع شکایت شرکت مهندسی پروژه‎های آب و نیروی ایران (پانیر) به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی و شورای عالی مالیاتی به شرح دادنامه شماره 1595 مورخ 24/6/1383 چنین رأی صادر نموده است، شکایت شاکی بشرح مندرجات دادخواست تقدیمی وارد بنظر نمی‎رسد، زیرا شعبه پنجم شورای عالی مالیاتی، مطابق مفاد بند 4 ماده 255 و 256 قانون مالیاتهای مستقیم فقط وظیفه و اختیار این را دارد که بدون ورود به ماهیت امر و صرفاً از لحاظ رعایت تشریفات و مقررات شکلی اقدامات و آراء معترض‎عنه را مورد رسیدگی قرار دهد. با عنایت به اینکه اقدام حوزه مالیاتی مبنی بر عدم ارسال پرونده شاکی به کمیسیون حل‌اختلاف به سبب عدم درخواست شاکی در مهلت مقرر در مقررات ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم و آیین‎نامه اجرائی آن بوده و در این اقدام از نظر تشریفات و مقررات شکلی نقض قوانین و مقررات موضوعه ملاحظه نمی‎گردد. لذا در رأی معترض‎عنه تخلف از موازین و مقررات موضوعه احراز نشده و قرار رد شکایت شاکی با کیفیت موجود صادر و اعلام می‎گردد. الف ـ2ـ شعبه اول تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/792 موضوع تجدیدنظرخواهی شرکت مهندسی پروژه‎های آب و نیروی ایران نسبت به دادنامه شماره1595 مورخ 24/6/1383 به شرح دادنامه 517 مورخ 11/3/1384 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف تجدیدنظرخواه نسبت به دادنامه تجدیدنظرخواسته اعتراض موجه و مؤثری بعمل نیامده و با بررسی سوابق امر بر کیفیت رسیدگی و اعمال مقررات نیز ایراد و اشکالی که فسخ دادنامه بدوی را ایجاب نماید مشهود نیست فلذا با رد تجدیدنظرخواهی رأی بدوی عیناً تایید و استوار می‎گردد. ب ـ1ـ شعبه ششم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/2001 موضوع شکایت شرکت مهندسی پروژه‎های آب و نیروی ایران به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی و شورای عالی مالیاتی به شرح دادنامه شماره 2821 مورخ 18/11/1382 چنین رأی صادر نموده است، درخصوص دادخواست شرکت مهندسی پروژه‎های آب و نیروی ایران به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارائی به خواسته نقض رأی 7819ـ4/30 مورخ 30/8/1379 شعبه پنجم شورای عالی مالیاتی با ملاحظه اوراق و محتویات پرونده عملکرد مالیاتی مربوطه و لایحه دفاعیه طرف شکایت، نظر به اینکه شاکی مدعی است در مراحل مختلف رسیدگی به عملکرد مالیاتی و هیأتهای حل اختلاف بدوی و تجدیدنظر اعلام نموده که شرکت متحمل خسارت گردیده و تقاضای ارجاع پرونده جهت رسیدگی به کمیسیون خاص مقرر در ماده 4 آیین‎نامه اجرائی ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم نموده و این ادعا در متن رأی معترض‎عنه نیز ذکر گردیده و مطرح شده است اما به دلیل اینکه ادعای فوق‌الاشعار در فرجه و موعد مقرر قانونی از سوی مؤدی مطرح نشده لذا ادعا مؤدی موثر در مقام تشخیص داده نشده و رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر تایید شده است، حال آنکه ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم و مواد 2 و 3 و 4 و 5 آیین‎نامه اجرائی ماده قانونی مرقوم مصوب 20/3/1368 هیأت وزیران، ظهور بر این دارد که در اینگونه موارد که مؤدی مدعی تحمل خسارت می‎باشد باید ادعای مطروحه در کمیسیون تخصصی مربوط مورد رسیدگی و توجه قرار گیرد. علیهذا از این حیث رأی شماره 7819ـ4/30 مورخ 30/8/1379 شعبه پنجم شورایعالی مالیاتی مخدوش به نظر رسیده حکم به نقض آن و رسیدگی مجدد در شعبه همعرض صادر و اعلام می‎گردد. ب ـ2ـ شعبه نهم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/2190 موضوع تقاضای تجدیدنظرخواهی سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به دادنامه شماره 2821 مورخ 18/11/1382 به شرح دادنامه شماره 2126 مورخ 22/12/1383 چنین رأی صادر نموده است، با بررسی اوراق پرونده و لایحه شماره 3305/39 ـ 3/3/1383 سازمان تجدیدنظرخواه و اینکه به فرض خارج از مهلت بودن اعلام خسارت موجب سلب صلاحیت کمیسیون تخصصی در رسیدگی و اظهارنظر آن مرجع، نفیاً یا اثباتاً نیست و علاوه بر آن چنانچه سازمان تجدیدنظرخواه مدعی پرداخت و جبران خسارت توسط مرجع ذیصلاح است، ارائه دلائل اثباتی ازجمله وظایف آن سازمان است « براساس قاعده فقهی البینه علی المدعی» لذا اعتراض مؤثری از ناحیه سازمان تجدیدنظرخواه نسبت به دادنامه تجدیدنظرخواسته بعمل نیامده و از طرفی بر کیفیت رسیدگی و اصدار دادنامه معترض‎عنه ایراد و اشکال قانونی که متضمن نقض آن باشد، مشهود نیست بنابراین ضمن ردتجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظرخواسته تایید و استوار می‎گردد. هیأت عمومـی دیوان‎عـدالت اداری در تـاریخ فوق باحضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید. رأی هیأت عمومی         در مورد خسارات وارده به مودی مالیاتی در نتیجه سوانح و حوادث غیرمترقبه مذکور در ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم و عدم جبران آن به شرح مقرر در آن ماده، وزارت امور اقتصادی و دارائی می‎تواند معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات مؤدی در آن سال و سنوات بعد کسر نماید، مشروط بر آنکه مؤدی مالیاتی طبق ماده 5 آیین‎نامه اجرائی ماده 165 قانون فوق‎الذکر ظرف شش ماه از تاریخ وقوع حادثه و سانحه درخواست خود را به همراه مدارک مربوط به حوزه مالیاتی محل وقوع حادثه تسلیم نماید. بنا به جهات فوق‎الذکر دادنامه شماره 1595 مورخ 24/6/1383 شعبه ششم بدوی دیوان که مورد تایید شعبه اول تجدیدنظر قرار گرفته و قطعیت یافته و متضمن رد شکایت شاکی بلحاظ عدم رعایت مهلت و سایر شرایط قانونی مربوط است، صحیح و موافق قانون تشخیص داده می‎شود. این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم الاتباع است. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی