رأی شماره ۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال تبصره ۷ ماده یک تصویب‏نامه �

        تاریخ: 18/1/1387        شماره دادنامه: 5        کلاسه پرونده: 85/679        مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.        شاکی: خانم مریم محمدی.        موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 7 ماده یک تصویب‏نامه شماره 22686ک/ت3350هـ مورخ 6/3/1385 هیأت وزیران.        مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته‏است، براساس قانون اصلاح بند (ب) تبصره یک ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی وظیفه مصوب 2/10/1370 مجلس شورای اسلامی، مستخدمان زن با دارا بودن 20 سال سابقه خدمت و بدون شرایط سنی می‏توانند بازنشسته شوند. از طرفی بر اساس تبصره 7 ماده یک آیین‏نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مصوب 10/2/1385 هیأت وزیران، حداقل شرط سنی برای مستخدمان زن 45 سال تعیین شده لذا تقاضای ابطال تبصره 7 ماده یک تصویب‏نامه فوق‏الذکر را دارم. مشاور و مدیرکل دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه شماره 70379/319 مورخ 3/5/1386 مبادرت به ارسال تصویر نظریه شماره 15724/ص/85 مورخ 23/11/1385 معاونت توسعه مدیریت و امور مجلس وزارت رفاه و تامین اجتماعی نموده است در این نامه آمده است، 1ـ ماده واحده قانون اصلاح نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مصوب 1/9/1367 کلیه وزارتخانه‏ها،‌ شرکتها، موسسات دولتی، شهرداریها، بانکها و موسسات و شرکتها و سازمان‏هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است، می‏توانند مستخدمین معلول (اعم از جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، معلولین حوادث ناشی از کار، بیماران ناشی از شرایط خاص کار و معلولین عادی) رسمی یا ثابت یا دارای عناوین مشابه خود را (به جز کارگران مشمول قانون کار) به شرط داشتن حداقل 20 سال تمام سابقه خدمت براساس درخواست کتبی آنان و تصویب شورای امور اداری و استخدامی کشور با افزودن سنوات خدمت ارفاقی که مدت آن ذیلاً بر حسب نوع و درجه معلولیت و یا بیماری مشخص گردیده است، به مدت خدمت آنان بدون پرداخت کسور و فقط از لحاظ احتساب حقوق بازنشستگی، بازنشسته نمایند، خدمت زاید بر 30 سال این افراد قابل محاسبه نبوده و در تعیین حقوق بازنشستگی آنان آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه قرار می‏گیرد... طبق تبصره 5 قانون اصلاح نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مصوب 22/2/1383، جانبازان و آزادگان کارگر مشمول قانون کار و تامین‌اجتماعی با لحاظ تبصره 2 ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری مصوب 13/12/1368 مشمول این قانون خواهند بود و مشمول حداقل شرط سنی 50 سال با داشتن 30 سال سابقه کار نمی‏باشند. برابر ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه استخدام کشوری مصوب 13/12/1368، بازنشستگی مستخدمین رسمی، ثابت و دارای عناوین مشابه وزارتخانه‏ها، موسسات، شرکتهای دولتی، شهرداریها و موسسات دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است، با حداقل سی سال سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی طبق مقررات مربوط خواهد بود و طبق تبصره یک ماده مذکور مستخدمین رسمی و یا ثابت مشمول این قانون می‏توانند با دارا بودن شرایط زیر و موافقت دستگاه دولتی متبوع خود بازنشسته شوند، الف ـ مستخدمین مرد با 50 سال سن و 25 سال سابقه خدمت. ب ـ مستخدمین زن با 45 سال سن و 25 سال سابقه خدمت و در تبصره 2 همین ماده آمده است، صرفاًَ بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، معلولین، شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور و نیز مشمولین ماده 77 و بند (الف) ماده 74 قانون استخدام کشوری از شمول حکم این ماده مستثنی بوده و تابع مقررات مربوط به خود و حداقل سن بازنشستگی خواهد بود. تبصره 6 ماده یک آیین‏نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی موضوع تصویب‏نامه مورخ 6/3/1385 «کلیه جانبازان و آزادگان مشمول این آیین‏نامه در صورتی که مدت خدمت مبنای بازنشستگی آنها با احتساب مجموع سنوات سابقه خدمت (حداقل 20سال) و سنوات ارفاقی (حداکثر 10 سال) 30 سال تمام باشد از احراز شرط حداقل سن بازنشستگی معاف خواهند بود در غیر این صورت با رعایت مفاد ماده 4 آیین‏نامه اجرایی قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری موضوع تصویب‏نامه شماره 80523/ت267 مورخ 18/7/1369 دارا بودن شرط سنی برای آنان (مردان حداقل 50 سال و زنان حداقل 45 سال) الزام است». تبصره 6 آیین‏نامه اجرایی با ارجاع موضوع به قانون اصلاح نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مصوب1/9/1367 بیان می‏نماید این افراد به شرط داشتن 30 سال سابقه خدمت (حداقل20 سال سابقه خدمت و با افزودن سنوات خدمت ارفاقی) بدون در نظرگرفتن شرط سنی بازنشسته می‏گردند. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید. رأی هیأت عمومی         حکم مقرر در ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مصوب 1367 و تبصره 3 آن و همچنین مقررات اصلاحی قانون فوق‏الذکر مصوب 1383 در باب نحوه بازنشستگی مستخدمین معلولین (اعم ازجانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، معلولین حوادث ناشی از کار، بیماران ناشی از شرایط خاص کار و معلولین عادی) و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور که وظایف مربوط به شغل آنان باعث بروز ناراحتی‏های جسمی و روحی می‏شود مقید و مشروط به شرط سنی خاصی نشده است، بنابراین تبصره 7 ماده یک آیین‏نامه اجرائی قانون اصلاح قانون فوق‏الذکر که مقرر داشته « حداقل سن بازنشستگی برای کلیه معلولین عادی، بیماران ناشی از شرایط خاص کار، معلولین حوادث ناشی از کار و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مشمول تبصره 3 قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مصوب 1367 به ترتیب برای مردان و زنان 50 سال و 45 سال می‏باشد» و با افزایش شرط سنی مذکور دایره شمول قانون را تضییق و محدود کرده است، خلاف هدف و حکم مقنن و خارج ازحدود اختیارات قوه مجریه در وضع مقررات دولتی تشخیص داده می‏شود و تبصره مزبور به تجویز اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده یک و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 ابطال می‏گردد.